Vahdâniyet, Allah’ın bir olması demektir. Diğer bir ifade ile Vahdâniyyet, yüce Allah’ın zatında, sıfatlarında, fiillerinde, ulûhiyyet ve mâbudiyyetinde tek yani ortak ve benzerden uzak olması demektir. Vahdaniyetin zıddı olan birden olma (taaddüd) ve ortağı bulunma (şirk), Allah için düşünülemez.
Allah; zatında, sıfatlarında ve fiillerinde tektir. Allah’ın zatı cüz ve parçalardan oluşmamıştır, cisim değildir, eşi ve benzeri yoktur. Yarattıklarına benzemez. Allah’ın sıfatları da, yaratıklarının sıfatlarına benzemez. Fiillerinde tek oluşu, yaratmada tek olması demektir.
Allah’ın vahdaniyeti; sayısal anlamda bir birliği değil, O’nun zatının, sıfatlarının ve fiillerinin eşsizliğini, benzersizliğini dile getirir. Buna göre, O’ndan başka yaratıcı ve O’ndan başka tapınılacak varlık yoktur. Kur’ân, birçok âyette bu anlamda Allah’ın vahdaniyetini dile getirerek bunun zıddının imkansızlığını vurgular. Bu âyetlerden birkaçı şöyle sıralanabilir:
“O münezzehtir (eksiklerden uzaktır), yücedir. O öyle Allah’tır ki, (eşi ve benzeri yoktur), bir ve her şeye hakimdir” (ez-Zümer, 39/4).
“De ki: “O Allah bir tektir. O Allah’tır, samedtir, O doğurmamıştır, doğurulmamıştır. Hiçbir şey O’nun dengi değildir” (el-İhlâs, 112/1-4).
“Âllah hiçbir evlad edinmemiştir. O’nunla birlikte hiçbir ilah yoktur. (Öyle olsaydı) bu durumda her tanrı, kendi yarattığını (sürükler) götürür ve kimi kiminin üstüne çıkıp yükselirdi. Allah onların nitelediği şeylerin hepsinden yücedir” (Mü’minun, 23/91).
“De ki: Allah ile beraber söyleye geldikleri gibi (başka) tanrılar olsaydı, onlar arşın sahibine elbet bir yol ararlardı. O, bunların söylemekte oldukları şeylerden tamamiyle münezzehtir, yücedir, büyüktür” (el-İsrâ, 17/42-43).
ALLAH’IN SIFATLARI İLE İLGİLİ HABERLER
Allah’ıın vahdaniyet, hayat, ilim ve irade sıfatları nelerdir
Vahdaniyet Nedir detaylı bilgi
Allah’ın sıfatları ve anlamları nelerdir
Kuranı Kerim’de Allah’ın Sıfatları ve anlamları
Tenzihi Sıfatlar Hakkında Bilgi
Sıfat-ı Zatiyye Nedir
Allah’ın sıfatları kaça ayrılır nelerdir
Allah’ın sıfatları nelerdir (Tenzihi ve selbi sıfatların anlamı)
Allah’ın Sıfatları İle İlgili Hadisler
Yüce Allah’a ve O’nun Sıfatlarına İman
Allah’ın Zati ve Subuti Sıfatları Nelerdir?