Allah’ın İsimleri ve Anlamları
54 –EL KAVİYY : Pek Güçlü yani Her şeye gücü yeten, kudretli olan anlamına gelir.
Cenab-ı Hak buyuruyor:
‘… Doğrusu O, kuvvetlidir; azabı da pek çetindir.’ (Mümin, 22)
‘Allah güçlüdür. O’nun cezası şiddetlidir’ (Enfal, 52)
Cenab-ı Hak kuvvetli ve kudretlidir. O’nun kuvvetine hiçbir kuvvet karşı gelemez; kudretine hiçbir güç dayanamaz. Herşey O’na kolay gelir; hiçbir şey O’na güç gelmez. Kuvvet ve kudret O’ndadır. O’nun kuvvetine sığınmak boynumuzun borcudur.
55 –EL METÎN : Çok Sağlam yani çok kuvvettli anlamına gelir.
Cenab-ı Hak buyuruyor:
‘Hiç şüphesiz, rızık veren O, metin kuvvet sahibi olan Allah’tır’ (Zariyat, 58)
Metin, güç ve kuvveti azalmayan, güçsüz düşmeyendir. Bu durum yalnız Allah için geçerlidir. O’nun dışındaki bütün varlıklar, zamanlagüçlerin kaybeder ve zayıf düşerler.
56 –EL VELİYY : Sevdiği kullarının dostu yani Mü’minlere dost, yardım eden, destek veren anlamına gelir.
Cenab-ı Hak buyuruyor:
‘Allah, iman edenlerin Veli’si’dir, Onları karanlıklardan nura çıkarır…’ (Bakara, 257)
‘Allah, iman edenlerin Veli’si’dir; kâfirlerin ise, velisi yoktur.’ (Muhammed, 11)
Kur’an-ı Kerim’de 13 yerde geçmektedir.
57 –EL HAMÎD : Ancak kendisine hamdedilen, bütün varlığın diliyle yegane övülen yani Hamd edilen, övülen, övgüye layık bulunan, öven anlamına gelir.
Cenab-ı Hak buyuruyor:
‘O’dur ki, onlar umutlarını kestikten sonra yağmuru indirir ve rahmetini serip-yayar. O, Veli’dir, Hamid’dir.’ (Şura, 28)
Hamid, hamd edilmeyi hakeden, hamda layık olandır. Çünkü O, vardı ve bütün varlıkları ve insanı yoktan var etti. Sonra iki üstün nimeti akıl ve hayatı insanda topladı. sonra ona sayısız nimetler verdi ve onu, bütün varlıklara üstün kıldı. Ona çalışma izni verdi. O halde Ondan başka kim hamd edilmeye hak eder? Kim O’nun kadar hamde layık olur? Hayır bütün övgüler ve hamdler sadece O’nadır, başkasına değil. Bütün bu minnet ve bağışlar başkasından değil sadece O’ndandır.
58 –EL MUHSÎ : Sonsuzda olsa tek tek herşeyin sayısını bilen yani Her şeyin sayısını, teferruatıyla bilen anlamına gelir.
Cenab-ı Hak buyuruyor:
‘(Allah) onların nezdinde olup bitenleri çepeçevre kuşatmış ve her şeyi bir bir saymıştır.’ (Cin, 28)
Muhsi, Hakk’ın her şeyi tek tek ve bütün ayrıntılarıyla bilmesi demektir.
Kul, Cenab-ı Allah’ın muhafazasını emrettiği hususların kendisindeki mevcudiyetini korumak için bu isme ihtiyacını hisseder.
59 –EL MÜBDİÜ : Bütün varlıkları örneksiz ve maddesiz olarak ilk baştan yaratan yani Maddesiz ve örneksiz yaratıcı, yoktan yaratıp var eden anlamına gelir.
Cenab-ı Hak buyuruyor:
‘Çünkü O, ilkin var eden, (sonra dirilterek) döndürecek olandır.’ (Buruc, 13)
‘Yaratmayı başlatan, sonra onu iade edecek olan O’dur; bu O’na göre pek kolaydır. Göklerde ve yerde en yüce misal O’nundur. O, güçlü ve üstün olandır, hüküm ve hikmet sahibidir.’ (Rum, 27)
60 –EL MUÎD : Varlıkları yok ettikten sonra tekrar yaratan yani Öldükten sonra tekrar dirilten anlamına gelir.
Cenab-ı Hak buyuruyor:
‘Başlangıçta insanları yaratan O’dur. Mahşerde de yaratacak O’dur. ‘Allah’ın rahmetinin eserlerine bir bak: Arzı, ölümünün ardından nasıl diriltiyor! Şüphesiz O, ölüleri de mutlaka diriltecektir. O, her şeye kadirdir.’ (Rum, 50)
‘Senin yeryüzünü kupkuru görmen de Allah’ın âyetlerindendir. Biz onun üzerine suyu indirdiğimiz zaman, harekete geçip kabarır. Ona can veren, elbette ölüleri de diriltir. O, her şeye kadirdir.’ (Fussilet, 39)
‘Ey kâfirler! Siz ölü iken sizi dirilten Allah’ı nasıl inkâr ediyorsunuz? Sonra sizi öldürecek, tekrar sizi diriltecek ve sonunda O’na döndürüleceksiniz.’ (Bakara, 28)
61 –EL MUHYÎ : Can bağışlayan, hayat ve sağlık veren yani Hayat veren, dirilten anlamına gelir.
Cenab-ı Hak buyuruyor:
‘Şüphesiz biz diriltir ve öldürürüz. Dönüş de ancak bizedir.’ (Kaf, 43)
‘Ve O, yaşatan ve öldürendir;'(Müminun, 80)
‘Kendi yaratılışını unutarak bize karşı misal getirmeye kalkışıyor ve: ‘Şu çürümüş kemikleri kim diriltecek?’ diyor. De ki: Onları ilk defa yaratmış olan diriltecek. Çünkü O, her türlü yaratmayı gayet iyi bilir.’ (Yasin,78-79)
‘Şüphesiz O, ölüleri de mutlaka diriltecektir.’ (Rum, 50)
Hayatı yaratan, canlılığı meydan getiren, ölüleri dirilten, can veren ve canlandıran.
İnsanoğlu bugüne kadar bir tek canlı yaratamamıştır.
Meniye can veren, çekirdeği çiçeğe döndüren Allah (c.c.)dır. Toplumların dirilmesi Allah’ın elindedir. Rabbimizin diriliş kanunları vardır. Toplumların dirilişi için koyduğu kanunu ‘Bir toplum kendini değiştirmedikçe Allah o toplumu değiştirmez’ (Rad,11)
62 –EL MUMÎT : Canlı bir mahlukun ölümünü yaratan yani Öldüren, ölümü yaratan anlamına gelir.
Cenab-ı Hak buyuruyor:
‘Nerede olursanız olun ölüm size ulaşır…’ (Nisa, 78)
‘Her canlı, ölümü tadar…’ (Enbiya, 35)
‘De ki: Sizin kendisinden kaçtığınız ölüm, muhakkak sizi bulacaktır…’ ( Cuma, 8 )
Mümit, isim olarak Kur’an’da geçmez, fiil olarak geçer. Mümit, canlı varlıkları öldürendir. Allah ölüm ile sağlıklı ve güçlü olanların gücünü yok eder. O, her şeyi yaşatan ve öldüren, her şeye kadir olandır.
63 –EL HAYY : Diri, herşeyi bilen, herşeye gücü yeten yani Her zaman diri anlamına gelir.
Cenab-ı Hak buyuruyor:
‘Ölümsüz ve daima diri olan Allah’a güvenip dayan. ‘ (Furkan, 58)
‘Bütün yüzler, diri ve her şeye hakim olan Allah için eğilip boyun bükmüştü.’ (Taha, 111)
‘O daima diridir.’ (Mümin, 65)
‘Hay ve kayyûm olan Allah’tan başka ilâh yoktur.’ (Ali İmran, 2)
Hay, her yönleriyle tam bir hayata sahip olan demektir. İşitme, görme, güçlü ve irade sahibi olmanın yanında diğer zati sıfatlara da sahip olan ve eksiksiz bir hayatın bütün anlamlarını kendinde toplayan kimsedir.
64 –EL KAYYÛM : Gökleri ve yeri, herşeyi tutan yani Bütün mahlukatı var kılıp varlığını devam ettiren anlamına gelir.
Cenab-ı Hak buyuruyor.
‘Allah, O’ndan başka tanrı yoktur; O, hayydir, kayyûmdur. ‘ (Bakara, 255)
‘Ölümsüz ve daima diri olan Allah’a güvenip dayan.’ (Furkan, 58)
Allah zatı ve yüceliği ile vardır; her şeyin var olması, varlığını sürdürmesi, ayakta durması O’nun varlığına bağlıdır.
Kur’an-ı Kerim’de Hay ismi ile çoğu zamanda birlikte zikredilir. Bu isimlerin, ‘İsm-i A ‘zam’ olduğu da söylenmiştir.
Bu ismin çeşitli tanımlamaları vardır:
Katede’nin görüşü: Kayyûm, yaratıklarını koruyup idare eden, işlerini düzenleyendir.
Hasan Basri: Kayyûm, iyi ya da kötü yaptıklarının karşılığını vermek için her canlının başında duran ve onu gözetleyendir. O, her şeyi bilir ve hiçbir şey O’na gizli kalmaz.
El-Hattabi: Kayyûm, sonu olmayan ve varlığı daim olandır.
Kayyûm, Allah’ın kusursuz güç, kuvvet ve üstünlüğe sahip olduğunu gösterir. O, yalnız başına kâimdir. ayakta kalmak için hiçbir yönden kimseye ihtiyacı yoktur.
65 –EL VÂCİD : İstediğini istediği anda bulan yani İstediği an arzu ettiğini bulan anlamına gelir.
Bu isim Kur’an’da zikredilmemiştir.
Vâcid kelimesi, bulan, vücuda getiren, hiçbir şeye ihtiyacı olmayan anlamına gelir. Yüce Allah istediği şeyi, istediği canlıyı istediği zaman bulur, hükmünü infaz eder. Bir şeyi bulmak için, meydana getirmek için O’nun zamana, mekana, plana veya başka bir şeye ihtiyacı yoktur. Hiçbir canlı O’ndan gizlenemez. Hiçbir şey O’ndan kaçamaz. O’nun hiçbir şeye ihtiyacı yoktur. Her şey O’na muhtaçtır.
66 –EL MÂCİD : Kadr ve şanı büyük, kerem ve iyilikleri pek çok yani Şanlı, namlı anlamına gelir.
Bu isme olan ihtiyaç, Allah katındaki bütün şerefli makamlara ulaşmak adına duyulan bir ihtiyaçtır.
Mevla’nın kullarına verdiği nimetler ölçüsüzdür. Çünkü O, sevdiği kullarına ölçüsüz verir, karşılıksız ikram eder ve dilediği an onları mağfiret buyurur. Zira O’nun ihsanı boldur. Bunu bilmek ve O’na şükretmek lazımdır.
67 –EL VAHİD : TEK, Zatında, sıfatlarında, işlerinde, hükümlerinde, isimlerinde asla ortağı ve benzeri olmayan yani Bir olan, zat ve sıfatlarında ve isimlerinde ortağı bulunmayan anlamına gelir.
Cenab-ı Hak buyuruyor:
‘De ki: O, Allah birdir.’ (İhlas, 1)
‘Yemin ederim ki, ilâhınız birdir.’ (Saffat, 4)
‘O ancak bir tek Allah’tır.’ (Enam, 19)
‘Tek ve kahhâr olan Allah’tan başka bir tanrı yoktur.’ (Sad, 65)
‘İlâhınız bir tek Allah’tır. O’ndan başka ilâh yoktur.’ (Bakara, 163)
Allah’ın, zatında, sıfatlarında ve fiillerinde bölünmesi ve sayısının artması söz konusu olmayan ve bir ve tek olduğunu ifade eden ismidir.
Ezelde yalnız Allah vardı. Başka hiçbir şey yoktu. Hz.Peygamber bir hadislerinde bu anlama şöyle işaret etmiştir.
‘Sadece Allah vardı O’nunla birlikte hiçbir şey yoktu’.
68 –ES SAMED : İhtiyaçları ve sıkıntıları gideren tek merci yani Varlıkların ihtiyaçlarının varacağı ve bitirileceği yer anlamına gelir.
Cenab-ı Hak buyuruyor:
‘ De ki: O, Allah birdir. Allah sameddir.’ (İhlas, 1-2)
Samed ismi, Kur’ân’ın göğsüne tek sıra dizilmiş inci taneleri gibi duran İhlas ayetleri içinde bir “dürr-ü yekta”dır, eşsiz bir incidir. İhlas’ı Kur’ân içinde özel yapan sır her ne ise, Samed’i İhlas’a özel kılan sır da o olmalıdır. Çünkü, Kur’ân’da Samed ismi sadece İhlas Sûresinde geçer. İhlas Sûresi, içinde Samed ismi olduğu için “İhlas” olmuş olmalı. Samed ismi de, “İhlas”ın içinde yer aldığı için anlamını bulmuş olmalı.
69 –EL KÂDİR : İstediğini istediği gibi yapmaya gücü yeten yani Kudreti herşeye ulaşan anlamına gelir.
Cenab-ı Hak buyuruyor:
‘Şüphesiz Allah her şeye kadirdir.’ (Bakara, 148)
‘Evet O, her şeye kadirdir.’ (Ahkaf, 33)
Yerde ve gökte ne varsa hepsine kudreti yetiyor ve artıyor. Bildiğimiz ve bilmediğimiz alemlerin tümüne ve onların hareketlerine intizam sağlayan şüphesiz Hz.Allah’tır.
70 –EL MUKTEDİR : uvvet ve kudret sahipleri üzerinde istediği gibi tasarrufta bulunan yani İktidarı ve kudreti sonsuz olan ve herşeye muktedir bulunan anlamına gelir.
Cenab-ı Hak buyuruyor:
‘Allah, her şey üzerinde iktidar sahibidir.’ (Kehf, 45)
‘Biz de onları güç ve kudretimize lâyık bir şekilde yakaladık.’ (Kamer, 42)
‘Peki Allah’ın, ölüleri tekrar diriltmeye gücü yetmez mi?’ (Kıyamet, 40)
71 –EL MUKADDİM : İstediğini ileri geçiren, öne alan yani Dilediğini maddii manevi nimetler verip öne geçiren anlamına gelir.
Yüce Allah, istediği kimseleri önegeçirir. Bu öne geçirmedini konularda olduğu gibi yaradılış ve maddi konularda da olur. Yüce Allah, canlıların kimini önce, kimini de sonra yaratmıştır. Kimine zenginlik vermiştir, kimine vermemiştir.
72 –EL MÜAHHİR : İstediğini geri koyan, arkaya bırakan yani Dilediğini bir hikmetten dolayı erteleyen anlamına gelir.
73 –EL EVVEL : İlk yani Herşeyin ilki olan anlamına gelir.
Cenab-ı Hak buyuruyor:
‘O Evvel’dir, Ahir’dir, Zâhir’dir, Bâtın’dır.’ (Hadid, 3)
Cenab-ı Hak yaratmayı başlatan ve sürdürendir. Bütün mükevvenatı var eden, bütün nesne ve olayları icad edip ortaya çıkarandır. Her şeyden evveldir. Bir evveli, bir öncesi yoktur.
Başlangıcı yoktur ve her şeyin ilkidir. Çünkü varlıkların hepsinin başlangıcı ve hepsini ortaya çıkarandır. Ve son, hepsinin yok olmasından sonra O, bâkidir.
‘O’nun zâtından başka her şey helak olacaktır…’ (Kasas, 88)
‘Yer yüzünde bulunan her canlı yok olacak, ancak azamet ve ikram sahibi Rabbinin zâtı bâki kalacak .’ (Rahman, 26-27)
âyetlerinin ifade ettikleri mânâya göre varlıkların hepsi helak ve fenâya gider ve gidebilir, ancak O, kalır. Bütün yaratıkların, varlık sebepleri ortadan kalkınca esasen helak edilirler ve yok olurlar. Sonra bütün işler ona döndürülür. Binaenaleyh O, hepsinden evvel olduğu gibi, hepsinin gayesi ve varlığın sonudur. Binaenaleyh O’nun için ne yalnız Evvel ve de yalnız Ahir diye hükmetmemeli, ‘Evvel ve Ahir’ demelidir.
Allah Teâlâ, başlangıcı olmayan evvel, sonu olmayan Âhir’dir. O, her şeyden önceki Evvel’dir, her şeyden sonraki Âhir’dir. O, var etmede ve yaratmada Evvel, hidayete ve başarıya erdirmede Âhir’dir. O, kalplerdekini bilen Evvel, ayıp ve kusurları örten Âhir’dir. Başlangıç ilk olarak Allah’la başladı, son olarak dönüş yine O’nadır.
74 –EL ÂHİR : Son yani Sonu olmayan anlamına gelir.
Cenab-ı Hak buyuruyor:
‘O Evvel’dir, Ahir’dir, Zâhir’dir, Bâtın’dır. O, her şeyi bilendir.’ (Hadid, 3)
Hiç bir şey yok iken Allah vardı ve her şey yok olduktan sonra Allah yine var olacaktır.
‘O’nun zâtından başka her şey helak olacaktır…’ (Kasas,88),
‘Yer yüzünde bulunan her canlı yok olacak, ancak azamet ve ikram sahibi Rabbinin zâtı bâki kalacak.’ (Rahmân, 26,27)
75 – EZ ZÂHİR : Herşeyde görünen aşikar yani Görünen, varlığı aşikar olan anlamına gelir.
‘O Evvel’dir, Ahir’dir, Zâhir’dir, Bâtın’dır.’ (Hadid, 3)
Zâhir, varlığı her şeyde açıkça görülen demektir. Çünkü her şey O’nun varlığına delildir.
Esmaül Hüsna Allahın isimleri Dinle أسماء الله الحسنى
Allah’ın İsimleri anlamları (Esma-ül Hüsna) Sır ve Faziletlerinin devamını görmek ve okumak için aşağıdan 5.Sayfayı Tıklayınız…