Gibongiller (jibon maymunu), bir Eski Dünya maymunları familyasıdır. Asya’nın güneydoğusunda, Borneo Adası’ndan Hindistan’ın Assam eyaletine kadar uzanan ormanlarda gibon denen çok uzun kollu, kuyruksuz maymunlar yaşar. Bütün gün dallara asılarak ağaçtan ağaca dolaşan gibonlar insansı maymunların en küçük üyeleridir. İnsansılar üst familyası içinde insangillerin kardeş taksonu olmalarından dolayı küçük insansı maymunlar olarak da adlandırılırlar. Sumatra’da yaşayan ve siyamang (Hylobates syndactylus) adıyla anılan en iri türün boyu, ayaklarının üzerine kalktığında 90 santimetreyi bulur.
Sık tüylü postları genellikle kara, kahverengi, açık kahverengi ya da beyazımsı gri renkte olan gibonların başı yuvarlak ve tüylü, kulakları da küçüktür. Bazı türlerin yüzünü çok açık renkli tüyler çepeçevre sarar. Yavru gibonların duman rengi tüyleri yaşlandıkça koyulaşır, ama yumuşaklığını ve yünsü yapısını hiçbir zaman yitirmez. Hepsinin kaba etlerinde açıkça görülebilen ya da uzun tüylerle örtülü olan nasırlaşmış oturma yastıkçıkları vardır.
Gibonların kolları, hayvan ayaktayken bile yere değecek kadar uzundur. Buna karşılık öbür maymunlar gibi yürürken kollarını pek kullanmazlar. Aslında bu çevik maymunlar zamanlarının büyük bölümünü ağaçlarda geçirir, su içmek için yere indiklerinde de iki ayaklarının üzerinde yürür ya da koşarlar. Bu arada dengelerini sağlamak için kollarını ya enselerinin üzerinde çaprazlar ya da iki yana açarlar.
Daha çok meyveyle, ara sıra da küçük hayvanlarla ve kuşlarla beslenen gibonlar genellikle ürkek hayvanlardır. Ama yavrularını korumak için saldırmaktan çekinmezler. Şempanzeler gibi kalıcı yuvalar yapma alışkanlığında olmayan bu maymunlar küçük gruplar halinde dalların arasında uyurlar.
Yaşadıkları ormanlar sürekli daraldığı için gibonların sayısı da giderek azalmaktadır. Beyaz elli gibon ya da Lar gibonu (Hylobateslar) adıyla bilinen en yaygın türün bile soyu tükenmek üzeredir.
BENZER HABERLER
Şempanze nedir
Akumba Maymunu hakkında bilgi
Maymunlar hakkında bilgi