Barometre, belirli bir yerdeki havanın basıncını ölçmeye yarayan bir aygıttır. Diğer bir ifade ile Barometre, atmosfer basıncını ölçen bir aygıttır. Onun keşfini XVI. yüzyılda İtalya’da, Toscana dükünün bahçelerine su çıkarmaya yarayan tulumbaları çalıştırmak için, Floransalı işçilerin çektiği anlatılmaz zorluklara borçluyuz.
Toscana dükünün bahçesinde açılan bir kuyudaki suyu, seviyesinden yirmi metre yukarıya çıkarmak gerekiyordu. Emme tulumba, bunu başaramadı. Su, boruda biraz yükseliyor ama on metre kadar yukarda duruyordu. Galilei’ye danışıldı. Büyük bilgin ne diyeceğini bilemedi. Fakat onun öğrencisi olan Evangelista Torricelli, soruna eğildi ve 1643 yılında su yerine civa koyarak yaptığı bir deneyle, atmosfer basıncının bir borudaki sıvıyı belli bir düzeye kadar tuttuğunu ortaya koydu. Ulaşılan sınır, bu basıncın değerini ölçme olanağını veriyordu ve böylece barometre doğmuştu. Tekrar belirtmek gerekirse, Barometreyi 1643 yılında, Galileo’nun öğrencilerinden İtalyan bilim adamı Evangelista Torricelli bulmuştur. Beş yıl sonra, Fransız bilgini Blaise Pascal, Torricelli’nin barometresinden yararlanarak, atmosfer basıncının yükseltiye göre değiştiğini gösterdi. Deney, 18 Eylül 1648 yılında Dome tepesinin eteğinde ve doruğunda yapıldı. Barometre, altimetre (yükseltiölçer) olmuştu.
Ancak, bu âlet civalıydı; kolayca kırılabilirdi ve çok yer kaplıyordu. Fransız Lucien Vidie, «anéroide» (havası boşaltılmış) adını verdiği madenî barometreyi icat etti ve 1844 yılında bunun ihtira beratını aldı. Beş yıl sonra da, Vidie’den esinlenerek, Eugène Bourdon, buharın ve gazların basıncını ölçmeye yarayan manometreyi buldu.
Genellikle cıvalı (sıvılı) ve aneroid (havalı) olmak üzere yaygın olarak kullanılan iki çeşit barometre vardır.
Cıvalı barometre, içi cıva dolu dikey bir borudur. Borunun üst ucu kapalıdır. Alt uç ise açık, ancak cıva dolu bir kaba daldırılmış durumdadır. Atmosferin bu kap içindeki cıva yüzeyine yaptığı basınca göre, borunun içindeki cıva sütunu yükselip alçalır. Cıva sütununun yüksekliği barometre basıncını gösterir. Bu basınç deniz düzeyinde, cıva sütunundaki 76 cm yüksekliğe eşittir. 76 cm-cıva aynı zamanda 1 atmosfer basınca eşittir. Sütundaki cıva düzeyinin alçalıp yükselmesi atmosfer basıncının değiştiğini gösterir ve bu yolla hava durumu tahmin edilebilir.
Aneroid (havalı) barometre atmosfer basıncına bağlı olarak daralan ve genişleyen, daralma-genişleme miktarını da rakamlı bir düzenek sayesinde ölçek üzerinde işaret eden metal bir kutudur. Aneroid sözcüğü “sıvısız” anlamına gelir. Hava taşıtlarında ve dağcılıkta kullanılan altimetreler aneroid barometrenin en yaygın olarak kullanılan örneklerindendir. Atmosfer basıncı deniz seviyesinden yükseldikçe azalır. Altimetre ibresi, gözlemcinin içinde bulunduğu atmosferik basınç düzeyine karşılık gelen yüksekliği gösterir.