Arif sözlükte; bilen, tanıyan, sezgisi güçlü, halden anlayan, anlayışlı, vâkıf ve âşina olan, herkesin anlayacağı kadar açık söylenmeyen bir sözün gerçek anlamını kavrayan gibi anlamlara gelir. Dini terim olarak arif, Allah’ı ve yaratmış olduğu varlıkları gerçek yönüyle bilen kişi demektir. Arif kelimesi bir tasavvuf terimi olarak mânevî tecrübeyle mârifet ve hakîkat mertebesine erişen kimse anlamında kullanılmaktadır. Ârifin sahip olduğu bilgiye mârifet denilir. Kelam ve felsefede genellikle ilim ile eş anlamlı, bazen de mârifetullah ve Allah hakkındaki bilgi anlamında kullanılmaktadır. İşte arif kelimesi ile ilgili cümleler.
– Bir kişi arif ise nasihatlerini dinlemek gerekir.
– Fazla söze gerek yok, arif olan anlar zaten.
– O ariftir, anlar.
– Anadolu ariflerin de yurdu olarak bilinmektedir.
– Ben bu kadar söyleyeyim, arif olan anlasın.
– Mesajı aynen okudum, arif olan anlasın.
– Bu şehirde tarih boyunca arif olarak irfan sahibi birçok insan yaşamıştır.
– Arifler daima tefekkür halindedir; her zaman mülk ve melekût alemini temaşa ve seyran ederler. Onlar için zerreler, bağlar, bahçeler, ağaçlar ve çiçekler birer kitap ve temaşagahtır.
– Arif olan söylemişti bu yol çetindir…
– Anadolu’da arif derler, bir halk yetişmişi vardır. (F. R. Atay)
– Bazen ârif kişi ihtiyacını Allâh’a bile arz etmekten hayâ eder. Çünkü onun takdiriyle yetinmektedir.