Hatminin Özellikleri Yararları ve Faydaları Nelerdir Nasıl Kullanılır?
Yapraklan tüylü, çiçekleri beyazımtırak, mor ve bazan pembe olan bir bitkidir. Kullanılan yeri kökleri ve çiçekleridir. Kökleri sonbaharda alınır, yıkanır, temizlenir, kabukları sıyrılır, kurak ve gölgelik bir yerde kurutulur. Fırında kurutmak da mümkündür. Çiçekleri Ağustos”ta toplayıp kurutmak lâzımdır.
10 gram hatmi kökü bir litre suda çay gibi haşlanarak göğüs nezlelerinde yumuşatıcı ilâçlara karıştırılabilecek iyi bir madde olur. Çiçekleri de göğsü yumuşatıp nezleleri, bronşitleri ve öksürükleri izale eden bir tesir yapar.
Onun için hekimlikte ebegümeci, menekşe, sığır kuyruğu ve deve tabanı gibi bitkilerle karıştırarak ve bunları çay gibi haşlayarak tertip olunmuş çeşitli bir göğüs ilâcı vardır ki, bu ilâç pek meşhurdur.
30 gram hatmiyi bir litre su içinde kaynatarak yapılan ilâç dişetleri, ağız ve boğaz iltihaplarını teskin edici bir yumuşatıcı gargaradır. Bu gargaraya biraz oksijenli su katılarak mikroplar öldürülür. Bağırsaklardaki iltihaplarda hatmi ile hazırlanmış olan lavmanlar iltihabın çabucak geçmesine yardım eder.
20 gram hatmi kökü, yarım baş haşhaş, 150 gram suda kaynatıp süzülerek çocukların diş çıkarma zamanında balla tatlandırılarak gargara yaptırılmalı ve hatmi köklerini temizce yıkayarak çiğnetmelidir. Hatmi tanelerini iyice dövüp toz haline getirdikten sonra, yüze sürülürse, sivrisinek ve böcek sokmasından muhafaza eder. Sıcaktan ve soğuktan meydana gelen ağrıları yakı derhal dindirir.
Tohumu yenildiğinde böbreklerdeki taşları eritir. Sirke ile kaynatılıp ılık suyla ağız gargara edilse acıyı teskin eder. Tohumunu dövüp sirke ile yoğurarak alaca lekelere sürseler diş ağrısını giderir. Yaprağını dövüp zeytinyağı ile karıştırarak ateşin yaktığı veya zehirli hayvanların soktuğu yere sürülse faydası vardır.