Kauçuk çok eskiden beri bilinen ve kabukları çizilen bazı bitkilerden sızan lateksin işlenmesiyle elde edilen doğal bir maddedir. Sanayi alanında kauçuk, ancak kükürtle işlendikten sonra kullanılabilir. Bugün petrol türevlerinden de sentetik (yapay) kauçuk elde ediliyor.
Kauçuk, bazı tropikal bitkilerin özsuyundan ya da petrol ve doğal gazdan imal edilen esnek bir maddedir. Ağaçların özsuyundan üretilene doğal kauçuk, petrol ürünlerinden üretilene sentetik kauçuk denir. Her iki tür de çok yönlü maddelerdir. Kauçuktan yapılan eşyalar genellikle lastik olarak adlandırılır.
Uzun zaman, kauçuk ihtiyacını karşılamak için, balta girmemiş Amazon ormanlarındaki sarmaşıkların ve yabanî ağaçların kabuğunu çizerek, sızan lateksin toplanmasıyla yetinildi. Fakat otomobil sanayiinin gelişmesi, lastik yapımcılarını bütün tropikal iklimli ülkelerde, özellikle Malezya ve Endonezya’daki plantasyonlarda kauçuk ağacı tarımına girişmeye teşvik etti. Ardından savaşlar, ablukalar ve bunların tahribatı, büyük sanayi ülkelerini yapay kauçuk üretimine zorladı.
Doğal kauçuk endüstride kullanılacak duruma gelinceye kadar pek az bir değişiklik geçirir. Lateks, asetik asit yada formik asitle pıhtılaştırıldıKtan sonra kurutulur; daha sonra «çiğnenir» ve «kükürtlenir». Kükürtleme işlemi kauçuğa en büyük özelliğini, o inanılmaz esnekliğini kazandırır: gerçekten de kauçuk, boyu on kat uzayacak kadar çekildikten sonra bırakıldığında tekrar ilk biçimini alır. Kükürtleme işlemi, bir kauçuk ve kükürt karışımının yaklaşık olarak 140° C sıcaklıkta ısıtılmasıyla yapılır.
Kauçuk, çeşitli yöntemlerle yapay olarak da elde edilebilen bir hidrokarbondur. Üretim yöntemine göre yapay kauçuk değişik adlar alır: buna, neopren, butil kauçuğu, nitril kauçuk, silikon, Rusya’da S.K.B.M. Amerika Birleşik Devletleri’nde SBR kauçuğu gibi. Ayrıca kullanılacağı yere göre birtakım kimyasal İşlemlerden geçirilir, içine karbon ya da kireç katılabilir. Bütün dünyada tüketilen kauçuğun yüzde altmışı yapay kauçuktur.
Kauçuk, araba lastiklerinden tutun elektrik kablosu yalıtımına kadar daha birçok alanda kullanılmaktadır. Zemin kaplama, ayakkabı tabanı, oyuncak ve uçaklar kauçuk maddesinin en çok kullandığı diğer yerlerdir. Sızdırmazlık özelliği yüksek olduğundan dolayı kauçuk maddesi son zamanlarda ev ve fabrika çatılarında da kullanılmaktadır. Günümüz modernizasyon yöntemleri kullanılarak yapılan çatıları inceleyecek olursanız büyük bölümünün kauçuk maddesi ile kaplandığını görürsünüz.