Mantar, klorofilsiz bir bitkidir. Yeşil bitkiler klorofil sayesinde karbondioksitten yararlanarak kendi besinlerini sağlarlar; mantarlar ise dışbeslek bitkilerdir; bir kısmı, gelişmeleri için gerekli karbonu çürümüş hayvansal ya da bitkisel maddelerden alır, bir kısmı da canlı bitki ve hayvanlarda asalak yaşar.
Mantarlar, çok hücreli ve tek hücreli olabilen ökaryotik canlıları kapsayan bir canlılar âlemi ve şapkalı mantarların tümüne halk arasında verilen genel addır.
Mantarlar; kökü, sapı, yaprağı olmayan basit bir bitkidir. Değişik ortam da yaşayan on bin kadar çeşidi vardır; hepsi de boy, biçim bakımından birbirinden farklıdır. Sulak yerlerden gübreliklere, eski kâğıtlardan meyvalara ormanların humuslu toprağından insan derisine kadar değişik yerlerde mantarlara rastlanır. Mantarlar, bitkiler âleminin, çiçeksiz bitkiler şubesinde, talli bitkiler altşubesinin önemli bir sınıfını meydana getirirler.
Mantarlar çoğunlukla ormanlardan ve kırlardan toplanır. Keçi mantarı, kuzu mantarı ve cantharellus gibi cinsleri yenir, ama zehirli çayır mantarı ve zehirli kuzu mantarı yalancı altın mantar gibi cinsleri tehlikeli hatta öldürücü mantarlardır. Ancak mantar üreticileri ya da uzmanları, yenebilen mantarları zehirli mantarlardan ayırt edebilirler.
Bazı Avrupa ülkelerinde ve A.B.D.’de uzun süreden beri mantar tarımı yapılmaktadır. Mantarlıklar genellikle bodrum, mağara ya da eski yeraltı taşocaklarında kurulur. Çürümüş organik maddeler ya da mümkünse at gübresi veya çürümüş bitki artıklarından oluşan uzunlamasına toprak yığınlarına mantar miselyumu parçaları gömülür. Birkaç hafta sonra gübre yığınlarının üstü kum ya da kireç tabakasıyle örtülür. Yirmi gün sonra mantarın küçük ve yuvarlak şapkaları ortaya çıkar. Hasat aylarca sürer ve oldukça verimlidir. Kuzu mantarı ve özellikle de yer mantarı yetiştirmek için çeşitli çalışmalar yapılmaktadır,
ancak henüz bu mantarların çoğalma biçimi tam anlamıyla bilinmemektedir. Yer mantarı üretimi, yüksek gelir sağladığından oldukça kârlıdır. Yetişmesini kolaylaştırmak için meşe ağacı dikimine önem verilir, mantar ancak on yıl sonra ağacın köklerinde çıkar. Hasadı kasım ve mart ayları arasında yapılır. Ülkemizde de son yıllarda mantar üretimi önem kazanmıştır.
Mantar Çeşitleri Nelerdir?
Şapkalı Mantarlar
Ormanlarda, bahçelerde bulunur. Sap ve şapka olmak üzere iki kısımdan oluşur. İnce, ipliksi bir yapıya sahiptir. Sapın toprakla birleştiği yerden besinleri alır.
Küf Mantarları
Uzun süre açıkta bırakılan yiyecekler üzerinde hızla çoğalarak bir örtü oluştururlar. Küflü yiyeceklerin tadı ve kokusu değişir. Bu yiyecekleri yememeliyiz. Peynir küfünden penisilin adı verilen ilaç yapılır
Maya Mantarları
Hamurun mayalanması ve peynir yapımında rol oynayan mantarlardır. Bir miktar hamur mayasını ılık su ve şekerle karıştırdığımızda maya kabarmaya başlar. Çünkü şekeri besin olarak kullanan mantarlar hızla çoğalır. Bu sırada gaz kabarcıkları çıkar. Maya mantarları uygun sıcaklık ve besin olan ortamlarda canlılık özelliği gösteri. Maya kuru iken yaşamsal faaliyetlerini sürdüremez.
Hastalık Yapan Mantarlar
Bebeklerin ağzında pamukçuk denilen hastalığın nedeni bir mantardır. El ve ayaklarda kaşıntı ile başlayıp çatlaklara ve kanamalara neden olan mantar hastalığına mantarlar sebep olur. Saçkıran hastalığında da mantarlar rol oynar.
Kültür Mantarları
İnsanlar gerekli besin (gübre) ve nemi sağlayarak şapkalı mantar üretirler. Bunlara kültür mantarı denir. Son yıllarda ülkemizde kültür mantarı üretiminde büyük bir artış vardır.