Günler ve haftalar, aylar ve yıllar art arda geçip giderler. Eğer takvimler olmasaydı, hangi ayın, hangi gününde olduğumuzu bilmemiz epey zor olurdu. Takvim, bütün bir yılın aylarını, günlerini, mevsimlerini bayram ve tatil günlerini gösteren, önceden basılmış bir cetveldir.
Takvim, zamanın bölümlerini düzenleyen bir cetveldir. Eski çağlardan günümüze kadar pekçok takvim kullanılmıştır. İnsanlar zamanı ölçerken ölçü aracı olarak Güneş’i ve Ay’ı kullanmışlardır. Güneş’i kullananlar Dünya’nın Güneş etrafında bir tam dönüşünü esas almışlardır. (365 gün 6 saat)
Bu sekilde oluşturulan takvimlere GÜNEŞ TAKVİMİ, Ay’ı kullananlar ise Ay’ın Dünya etrafında 12 kez dönmesini (12 x 29.5 =354) esas almışlardır. Bu şekilde oluşturulan takvimlere AY TAKVİMİ denir.
Tarihte ilk GÜNEŞ TAKVİMİ’ni MISIRLILAR, ilk AY TAKVİMİ’ni SÜMERLER oluşturmuşlardır. Her toplum kendi takvimini oluştururken kendileri için önemli saydıkları bir günü başlangıç olarak kullanmışlardır. Örneğin; Romalılar Roma’nın kuruluşunu, Müslümanlar Hicreti, Hırıstiyanlar Hz. İsa’nın doğumunu gibi…
Türkler’in Kullandıkları Takvimler
Türkler tarih boyunca 5 tane takvim kullandılar. Bunlar 12 hayvanlı Türk takvimi, celali takvim, hicri takvim, rumi takvim ve miladi takvimdir.
12 Hayvanlı Türk Takvimi
Bu takvim Türk toplumunun kullandığı en eski takvimdir. Bu takvimde Güneş Yılı esas alınmıştır. 12 Hayvanlı takvimde her sene bir hayvan ismiyle anılır.
Celali Takvim
Celalı takvim Büyük Selçuklular tarafından hazırlandı. Melihşahın hazırlattığı takvimde Güneş Yılı esas alınır.
Hicri Takvim
Hicri takvimde Ay Yılı esas alınır. Başlangıcı Hz. Muhammed’in Mekke’den Medine’ye hicreti olan 622 yılı esas alınır.
Rumi Takvim
Rumi takvimde Güneş Yılı esas alınır. Osmanlı’nın resmi ve mali işlerde kullanmak için 19. yüzyılın başında yürürlüğe giren bir takvimdir.
Miladi Takvim
Miladi takvimde Güneş Yılı esas alındı. 1926 senesinden bu güne kullanılan bir takvimdir. Temeli Mısırlılar’a dayanır.
Hicri Takvim ile Miladi Takvim arasındaki farklar nelerdir?
Hicri Takvim AY yılını, Miladi Takvim GÜNEŞ yılını esas alır. Bu yüzden ikisi arasında 11 gün fark vardır. Başlangıç tarihleri farklıdır.
Hicri takvimde başlangıç tarihi Hazreti Muhammed’in Mekke’den Medine’ye hicret ettiği tarih olan 622 yılıdır. Miladi takvimde ise başlangıç Hz. İsa’nın doğum tarihi 0 yılıdır.