Kum saati, birbiriyle bağlantılı iki cam küreden meydana gelmiş bir küçük kaptır. Bu kabın bir küresinde bulunan ince kum, saat başaşağı çevrilince öbür küreye akar. Bu akış için geçen süre, aşağı yukarı üç dakikalık bir zamanın karşılığıdır.
Günümüzde kullanılan otomatik saatler, içinde bulunduğumuz vakti bildirirler. Buna karşılık kum saati, ancak belirli bir zaman parçasını gösterir. Bu saat, birbiriyle bağlantılı iki cam küreden meydana gelmiş olup bir yanındaki ince kum, âlet başaşağı çevrildikçe belli bir süre içinde öbür yana akmakla zaman ölçümünde kullanılır. Kumun bir küreden akması için geçen süre, üç dakikadır. Yakın zamana kadar kum saatlerinden mutfaklarda, rafadan yumurta pişirmek için gerekli zamanı hesaplamakta ya da telefon konuşmalarının süresini sınırlamakta yararlanılırdı.