Kurban, sözlükte yaklaşmak, Allah’a yakınlık sağlamaya vesile olan şey anlamına gelir. Dini terim olarak Kurban; Allah’a yaklaşmak ve O’nun rızasını elde etmek için İbadet maksadıyla belirli bir vakitte, belirli şartları taşıyan hayvanı usulüne göre boğazlamak, ya da bu şekilde kesilen hayvana verilen isimdir. Buna “Udhiyye” ; Hac da kesilen kurbana “Hedy” denir.
Mali ibadetlerden biri olan Kurban, İmam-i Azam Ebu Hanife’ye göre vaciptir. İmam Yusuf ve İmam Muhammed’e göre ve diğer mezhep imamlarına göre müekked sünnettir. Kurban kesmeyi Peygamber (sav) Efendimiz hayatında hiç terk etmemiştir. Kurban ibadeti, kitap, sünnet ve icma ile sabittir. Kurban kesmek, hanefi mezhebinde vaciptir.
Kurbanın faziletleri
Peygamber Efendimiz (s.a.v.) buyurdular:
• “Kurban Bayramı günü, Allah (c.c.) katında günlerin en büyüklerindendir.”
• “Kurban kesiniz ve ona iyi muâmele ediniz. Muhakkak bir kimse kurbanını alır, onu kıbleye çevirip keserse, kıyâmet gününde o kurbanın kanı ve tüyü onu koruyan iki kale olur. Muhakkak kurbanın kanı Hz. Allâh’ın muhâfazasında toprağa düşer. (Kurban keserek) azıcık bir infâk (Allah rızası için harcama) sebebiyle çok mükâfâta nâil olursunuz.”
• “Kim, Kurban Bayramı gününde kesmek için kurbanına yaklaşırsa Allâhü Teâlâ’nın rahmeti de cennette ona yaklaşır. Kurbanını kestiği zaman kanından akan ilk damla ile birlikte onu mağfiret eder. Allâhü Teâlâ o kurbanı kıyâmet gününde (kabirden) mahşere kadar onun için binek kılar, derisi ve her kılı adedince ona sevap ihsân eder.”
Gücü yeten kimsenin Allah rızâsı için ve şefâate nâil olmak niyetiyle Peygamberimiz (s.a.v.) Hazretleri’ne bir kurban kesmesi menduptur.
Peygamber Efendimiz (s.a.v.) büyük boynuzlu çok güzel iki koçun birisini yere yatırıp besmele çekti ve tekbir getirerek: “Allâh’ım! Bu Muhammed’den ve Ehl-i Beyt’imdendir.” deyip kesti. Sonra ikincisini keserken: “Allâh’ım! Bu da Muhammed’den ve ümmetindendir.” dedi.
Aliyyü’l-Murtezâ (k.v.) biri kendisi için, biri Resûl-i Ekrem Efendimiz için olmak üzere iki koç kurban eder ve ‘Resûlullah (s.a.v.), zât-ı şerîfleri için kurban kesmeyi bana vasiyet buyurdular.’ derdi.
Kurban Kesmede bazı mekruhlar
Kurbanı yatırdıktan sonra bıçağı bilemek mekruhtur. Kesmeyen bıçağı kurbanın boynundan kaldırıp biledikten sonra kesmek -eziyet olduğu için- haramdır. Lâkin böyle kesilen hayvanın etini yemek haram olmaz.
Kör bıçak ile kesmek, kör bıçağı birkaç defa sürmek, kesecek yere bacağından sürüyerek çekmek, iliğe kadar birden kesmek, kurbanı incitmek, canı çıkmadan yüzmek, başını birden kesmek, kıbleye çevirmemek ve doğurması yakın olan hayvanı kesmek mekruhtur.