Osmanlı Devletinde hükümdarlık anlayışı aynı şekilde devam etmiştir. Osmanlı soyundan gelen hükümdarlar devleti yönetmişlerdir. Hükümdarlık babadan oğula geçmekteydi. Yasama, yürütme, yargı yetkileri padişahta toplanmaktaydı. Padişahlar tüm işlere kendileri yetişemeyecekleri için devlet adamlarına görev dağılımı yapmışlardır. Fakat son söz her zaman için padişahta idi. Orhan Bey döneminde sınırların genişlemesi ve nüfusun artmasıyla birlikte kurumsallaşma çalışmaları başlamış ve devletin ileride temellerini oluşturacak teşkilatlar kurulmuştur.
Orhan Bey dönemindeki teşkilatlanma çalışmaları şunlardır;
1. önceki Türk devletleri örnek alınarak devlet işlerinin görüşüldüğü divan açılmıştır.
2. Yaya ve müsellem adı verilen ilk düzenli ordu teşkilatı oluşturulmuştur.
3. İlk adli teşkilatlanma yapılarak davalara bakmaları için kadı atamaları yapılmıştır.
4. İznik’te ilk Osmanlı medresesi açılarak ilk müderris olarak Kayserili Davut atanmıştır.
5. Sancak sistemi uygulanmaya başlanmıştır.
6. Vezirlik kurumu oluşturularak ilk vezir ataması yapılmıştır.
7. Karesioğullarından alınan donanma ve Karamürsel tersanesi geliştirilmiştir.
I. Murat zamanında teşkilatlanma çalışmalarına devam edilmiştir.
I. Murat dönemindeki teşkilatlanma çalışmaları şunlardır;
1. Askeri alanda Kapıkulu Ocağı kuruldu ve devşirme sisteminin uygulanmasına başlandı.
2. Ülke yönetim birimlerine ayrıldı ve ilk fetihler Rumeli’de yapılıp sınırlar bu bölgede genişlediği için Rumeli Beylerbeyliği kuruldu. Ülke toprakları eyalet, sancak, kaza ve köylere ayrılmıştır.
3. Topçu ocağı oluşturuldu.
4. Tımar sistemi uygulanmaya başlandı.
5. Mali teşkilatta düzenlemeler yapıldı.
Yıldırım Beyazıt döneminde Anadolu’daki toprakların artmasıyla Anadolu Beylerbeyliği kuruldu. Gelibolu’da bir tersane açıldı.