Kıyas, arapça bir kelime olup, lügatta “Ölçmek” anlamına gelir. Şeriatta “iki şeyden birinin hükmünün mislini (gibisini) aralarındaki illet benzerliğinden dolayı izhar ve isbat etmektir.” Kıyas, bir hükmü dinde zaten var olan bir başka hükme benzeterek karar vermektir. Böyle bir karar ancak büyük alimler tarafından verilebilir.
Tekrar belirtmek gerekirse Kısas; ölçmek, kıyaslamak, karşılaştırmak ve iki şey arasındaki benzerlikleri tesbit etmek, hakkında nass (âyet hadis) bulunan bir meselenin hükmünü, aralarındaki ortak illetten dolayı, hakkında nass bulunmayan meselenin hükmüne bağlamak anlamında bir fıkıh usulü terimidir.
Kıyasa bir misal olarak şaraba benzeyen ve sarhoşluk veren diğer içkilerin de haram olması gösterilebilir. Şarap Kur’an’da kesinlikle haram kılındığı için müctehidler sarhoşluk veren rakı, bira v.s. maddelerin de haram olduğunu kıyas yoluyla ifade etmişlerdir.
Kıyas İslami delillerden Kur’an, sünnet ve icmada sonra dördüncü sırayı alır.