Yer demir gök bakır deyiminin anlamı
* Çok zor şartlar altında olduğunu bildirir. Asıl kullanımı kuraklığı anlatmak içindir.
* Hiçbir yerden yardım alma umudu kalmadı, bütün kapılar kapalı, yardım imkânları ortadan kalktı, kime baş vurdumsa elim boş döndüm anlamında çaresizliği anlatmak için kullanılır.
* Hiçbir yerden yardım almanın imkanı olmamak, hiçbir çaresinin olmaması.
Demir almak deyiminin anlamı
* Yolculuğa çıkmaya hazırlanmak.
* Ölmek, çekip gitmek.
* Bir yerden gitmek, gitmeye hazırlanmak anlamına geldiği gibi aynı zamanda gemilerin yolculuğa çıkmak için sefer için demir alması, çapayı yukarı çekmesi anlamına da gelir.
Örnek: “Artık demir almak günü gelmişse zamandan / Meçhule giden bir gemi kalkar bu limandan? (Yahya Kemal Bayatlı, Sessiz Gemi)
Örnek 2: Gemi demir almak üzereydi.
Demir gibi deyiminin anlamı
* Çok sağlam.
* Çok güçlü, çok kuvvetli.
Örnek: Ben akide yemedim, gönlümde yumuşaklık yok, midem demir gibi. (H. R. Gürpınar)
Örnek 2: Demir gibi kolları vardı. (S. F. Abasıyanık)
Demir gibi olmak deyiminin anlamı
Sağlam ve sıhhatte olmak.
Yer bakır gök demir kesilmek deyiminin anlamı
* Tamamen tükenmek, bitmek, yoksul duruma düşmek.
* Bütün yardım kapılarının kapalı oluşunu, çaresizliği, umutsuzluğu, olanaksızlığı anlatan bir söz.
Örnek: Yer bakır gök demir kesilmiş, günlerden beri deniz karış karış aranmış, balık yoktur. (S. F. Abasıyanık)
Örnek 2: Altı aydır bizde yer bakır gök demir kesildi, işler bozuk.
Demir üzerinde deyiminin anlamı
Demirini almış ve kalkmaya hazır (gemi).
Demire vurmak deyiminin anlamı
Birini demir zincirle bağlamak.
Örnek: Beni demire vursan da, artık bu evde tutamazsın.
Örnek 2: Rehin aldığı iki kişiyi demire vurmuş.
Demir taramak deyiminin anlamı
Gemi rüzgâr veya akıntı yüzünden çıpasını sürümek.
Demir atmak deyiminin anlamı
* Gemi çıpasını denize salmak.
* Bir kimse bir yerde uzun süre kalmak.
Örnek: Açıkta demir atmış kotrayı görüyor musun? (F. R. Atay)
Örnek 2: Bizimki Ankara’ya demir attı, bekle ki gelsin.
Örnek 3: Gemiler fırtına başlayınca koya girip demir attılar.