Lokması ağzında büyümek deyiminin anlamı
* Herhangi bir sebepten ötürü ağzına attığı bir lokmayı bir türlü yutamamak.
* Üzüntü, iştahsızlık, acı ya da üzüntüden dolayı çiğnemekte olduğu lokmayı bir türlü yutamamak, yiyememek.
Örnek: Ağzında lokmalar büyümeye başladı, gözleri dolu dolu oldu.
Örnek 2: Ağzımızda lokmalar büyürdü, muşambanın buz gibi teması âdeta ellerimizi yakardı. (R. H. Karay)
Lokmasını saymak deyiminin anlamı
* Bir kişinin yediklerine dikkat etmek, ne kadar yediğini hesaplamak, onu yemek yerken huzursuz etmek.
* Birinin ne kadar yediğine bakmak, çok yiyeceğinden korkmak.
Örnek: Lokmalarımı mı sayacaksın.
Başına vur, ağzından lokmasını al deyiminin anlamı
* Uysal ve sessiz kimseler için kullanılan bir söz.
* Problem çıkarmayan, uysal ve sessiz kişiler için kullanılır.
Örnek: Temizdim, sakindim, başıma vur, ağzımdan lokmamı al. (A. Gündüz)
Lokma etmek deyiminin anlamı
Yemek yemek.
Örnek: Ben de uskumru aldım. Kendim kızartacağım. Ne olur kalın, beraber lokma edelim. (H. E. Adıvar)
Örnek 2: Ben lokma etmeden bir yere gidemem.
Bir lokma bir hırka deyiminin anlamı
Dervişçe yetinmeyi, az şeyle geçinmeyi, çok malda gözü olmamayı anlatır. Örnek: Toplumumuzda sanatçı-edebiyatçının bir lokma bir hırka felsefesi uyarınca yaşaması beklenir. (T. Uyar)
Örnek 2: Şu dünyada bir lokma bir hırka, daha ne istenir.
Lokma dökmek deyiminin anlamı
* Lokma tatlısı yapmak.
* Konuk için yemek hazırlamak.
Örnek: Sonra arkasından lokma filan dökmek değil a, bir Yasin, bir Fatihacık bile okuyan bulunmaz. (Ö. Seyfettin)
Örnek 2: Artık lokma dökme işi de kurumsallaşmış.
Örnek 3: Lokma dökmek için malzeme almaya gittiler.
Örnek 4: Bakalım bize ne lokmalar dökmüş teyzemiz.
Ağzının lokması olmamak deyiminin anlamı
* Bir şey, bir kimsenin uğraşabileceği konulardan olmamak.
* Bir şey, bir kimsenin sözünü edemeyeceği kadar değerli olmak.
Örnek: O bölgede iş yeri açmak, senin ağzının lokması değil.
Örnek 2: Ağzının lokması olmadığını bildiğin halde, neden döviz işine girdin?
Örnek 3: Hayır yapmak Hasan Bey’in ağzının lokması değil.
Örnek 4: Şampiyonluk sizin oyuncuların ağzının lokması değil.
Ağzından lokmasını almak deyiminin anlamı
Birinin hakkı olan şeyi ondan almak.
Lokmasını dökmek deyiminin anlamı
Bir ölünün anısına lokma tatlısı yapıp dağıtmak.
Örnek: Babasının lokmasını dökmek için, bizde toplanacaklar.
Örnek 2: Yakında onun da lokmasını dökerler.