Turnayı gözünden vurmak
* İstediği şeyi tam olarak elde etmek.
* Umulmadık şekilde büyük bir kazanç ya da çıkar sağlamak.
* Ele geçen olanağı iyi kullanarak çok değerli bir şey kazanmayı başarmak.
* Hiç beklenmedik bir kazanç sağlama imkânını ele geçirmek.
Örnek: Ne talih varmış bunakta. Turnayı gözünden vurdu, dedi. (R. N. Güntekin)
Turnayı gözünden vurmak deyiminin hikayesi
Vaktiyle bir atıcılar kahvehanesinde, avcılar sürekli olarak abartılı hikâyeler anlatırken, yaşlı amcanın birisi hiç konuşmadan otururmuş. Bir gün diğer avcılar, bu amcayı çok merak edip, binbir ısrarla hikayesini anlatmaya ikna etmişler. Amca başlamış anlatmaya, “Ahh, ahh. Düşündükçe içimin parçalandığı bir olay var. Madem bu kadar ısrar ettiniz anlatayım:
Bir gün su kenarında gezinirken, bir turna gördüm, şunu zararsız bir yerinden vurarak yakalayayım dedim. Tam ayağına hedef alıp ateş ettim ki, o sırada hayvan ayağını kaşımak için başını ayağına yaklaştırdı. İçim gitti fakat turna gözünden vurulmuş oldu.Yanına gittim baktım. Kurşun bir gözünden girmiş, öbür gözünden çıkmış fakat turna hiç zarar görmemiş sadece kör kalmıştı. Bunu gören diğer turnalar şakıyarak yerdeki turnaya bir şeyler söylediler ve kör turna elimden uçup kaçarak onları takip etmeye başladı. Diğer turnalar ona sesleriyle kılavuz oldular. İşte turnalar sürü hâlinde uçmaya o zaman başladılar.” Bu sırada dinleyenlerden biri dayanamayarak söz almış; “Amca!” demiş alayla, “Durdun durdun ama turnayı da gözünden vurdun”
DEYİM NEDİR?
Deyim, dil biliminde, kavramları, durumları hoşa giden bir anlatımla ya da özel bir yapı ya da söz dizimi içinde belirten ve çoğunlukla gerçek anlamlarından ayrı anlamlara gelen sözcüklerden oluşan kalıplaşmış sözcük topluluğu ya da cümledir. İki veya daha çok sözcükten kurulu bir çeşit dil ifadesi olan deyimler, duygu ve düşünceleri dikkati çekecek biçimde anlatan ad, önad, belirteç, yalın ve birleşik eylem görünüşlü dilsel yapılardır. Ya tam bir tümcedirler ya da bir söz öbeğidirler.
Diğer bir deyişle Deyim; Genellikle gerçek anlamından uzaklaşmış birden çok sözcükten oluşan, bir kavramı ya da durumu karşılayan kalıplaşmış sözcük gruplarına “deyim” denir.