Dilinde tüy bitmek
* Bir şeyi çok tekrar etmek usanmak, bıkmak.
* Sık sık söylemekten bıkmak, usanmak.
* Bir şeyi sürekli olarak anlatmak ve yinelemektir.Sık sık aynı şeyleri söylemekten bıkmak anlamına gelir.
Örnek: Size söyleye söyleye dilimde tüy bitti.
Örnek 2: Kızıma ders yapmaktan dilimde tüy bitti.
Örnek 3: Bunun böyle olmayacağını anlatmaktan dilimde tüy bitti.
Dilinde tüy bitmek deyiminin öyküsü
ADAMIN BİRİ gevezeliği ile meşhur olmuş. Ne sustan ne durdan bilmez, ağzını bir kere açtı mı, kırmadık pot, devirmedik çam bırakmazmış. Aklı da biraz kıtçaymış hani. Ağzından çıkanı kulağı işitmeyen cins-tenmiş. İşte bu yüzden başına olmadık işler açılır, beklenmedik belâlara bulaşırmış.
Dostları ikaz etmiş, sevenleri ricada bulunmuş, büyükleri akıl vermiş:
“Dilinin belâsını çekiyorsun. Biraz konuşma, biraz sus. Ağzından çıkana dikkat et…”
Şakacı bir arkadaşı bir gün gevezeye şöyle bir tavsiyede bulunmuş:
“Dostum aslında senin pek kabahatin yok. Senin dilin kaygan. O yüzden böyle çok konuşuyor, dilini tutamıyorsun. Bak kulağa! Hiç sesi çıkıyor mu? Bak buruna! Çıt çıkarmıyor. Demek ki, senin dilin de onlar gibi hareketsiz dursa, kımıl kımıl oynamasa; uyuşacak, zamanla paslanacak ve kayganlığını kaybedecek, sen de gevezelik edip başına olmadık dertler açmayacaksın.
Farzedelim diline darı ektin, buğday ektin. Onların büyüyüp göğermesini bekliyorsun. Ağzını açmayacaksın, dilini oynatmayacaksın, bekleyeceksin. Oldu mu?”
“Ee.. bir deneyelim..” demiş geveze. Bu öğüdü cidden ciddiye almış. Uzun bir süre susmuş. Selâm vermişler, almamış. Bir şey sormuşlar, cevap vermemiş… Bu kez de etrafındakiler; “ne oldu buna” diye meraklanmışlar. Çok ısrar edenlerden birine:
“Artık konuşamıyorum. Çünkü dilimde tüy bitti” demiş.
DEYİM NEDİR?
Deyim, dil biliminde, kavramları, durumları hoşa giden bir anlatımla ya da özel bir yapı ya da söz dizimi içinde belirten ve çoğunlukla gerçek anlamlarından ayrı anlamlara gelen sözcüklerden oluşan kalıplaşmış sözcük topluluğu ya da cümledir. İki veya daha çok sözcükten kurulu bir çeşit dil ifadesi olan deyimler, duygu ve düşünceleri dikkati çekecek biçimde anlatan ad, önad, belirteç, yalın ve birleşik eylem görünüşlü dilsel yapılardır. Ya tam bir tümcedirler ya da bir söz öbeğidirler.
Diğer bir deyişle Deyim; Genellikle gerçek anlamından uzaklaşmış birden çok sözcükten oluşan, bir kavramı ya da durumu karşılayan kalıplaşmış sözcük gruplarına “deyim” denir.