Aka Gündüz, ya da Enis Avni Akagündüz, 1886 yılında Yunanistan’ın Selanik kentinde dünyaya gelmiş ünlü Türk yazar, gazeteci ve siyasetçidir.
Aka Gündüz, Doğum yerindeki ilköğreniminden sonra Kuleli Askeri Lisesi’ne geçti. Harp Okulu’ndaki öğrenimini sağlık nedenleriyle yarım bırakarak Paris’e gitti. Oradaki hukuk ve güzel sanatlar öğrenimini de yarım bırakarak İstanbul’a döndüyse de siyasal eylemlere karıştığı suçlamasıyla doğum yeri Selanik’e sürüldü. İlk yazılarını oradaki Çocuk Bahçesi (1905) dergisinde yayımladı. Hareket Ordusu ile gönüllü olarak İstanbul’a geldikten (1909) sonra bütün zamanını ve emeğini gazetecilikle yazarlığa bağladı.
Selanik’teki Genç Kalemler (1911) dergisinde asıl adı olan Enis Avni’yi bırakarak Aka Gündüz imzasıyla göründü ve bu adla ünlendi. İkinci Meşrutiyet döneminde milliyetçilik akımının inançlı bir kalemi olarak hem gazetecilik yaptı hem öyküler, romanlar yayımladı. Mütareke’de Malta’ya sürülenler arasında yer aldı (1919). Dönüşünde alay adlı bir mizah dergisi çıkardı (1920), Cumhuriyetten sonra uzun süre Ankara milletvekilliği yaptı (1932-1946), ömrünün sonuna kadar serbest gazeteciliğiyle yazarlığını sürdürdü. Yazarlığının ilk dönem ürünü olan şiirlerini Bozgun (1913) kitabında topladı, asıl ününü halk yaşamından derlediği konuları yarı romantik yarı realist bir tutumla işleyen, dilce yalın, teknikçe kolay öykü ve romanlarıyla sağladı.
Aka Gündüz edebi kişiliği
– Popüler yazarlardandır
– Yazdığı romanlarla dikkati çekmiş, romanları dışında hikâye, tiyatro gibi türlerde de eserler vermiş olan yazar gözlem gücüyle ve gerçekçi bir anlayışla yapıtlarını oluşturmuştur.
– – Romanlarının konuları gerçek hayattan alır ve kahramanları kendi çevresindendir.
– Milli Mücadele-Kurtuluş Savaşı, Atatürk, Cumhuriyet romanlarında işlenen konulardandır.
– Eserlerinde bir dönemin alt tabaka insanlarına, ahlak ve ahlaksızlık ikilemine soktuğu kişilere, yoksullara, zenginlere, acı çekenlere, düşmüş kadınlara, sosyetik yaşamlara, içki bağımlılarına çokça yer veren yazar Yeşilçam filmlerine de ilham vermiştir. Faziletli şahıslar da eserlerine konu eden Aka Gündüz, Türkiye toprakları ve yabancı ülkeler olmak üzere geniş bir coğrafyayı yapıtlarına mekân olarak seçmiştir.
– Onun için iyiler en iyi, kötüler en kötüdür.
– Yapıtlarında, mekân İstanbul ve Anadolu’dur.
– Edebiyat yapmaktan çok topluma dersler vermeyi amaç edinmiş olmasından dolayı üslup açısından çok başarılı değildir. Çalakalem yazılmış hissi veren savruk bir anlatımı vardır. Eserlerinin olay örgüsünü başarılı bir şekilde oluşturamamıştır.
– Servet-i Fünûn tarzında yazdığı şiirlerle edebiyat dünyasında ismini duyurmuştur.
– Yazılarında Enis Safvet, Enis Avni, Aka Gündüz Muallim, Serkenkebin gibi takma isimler kullanmıştır.
– Saf bir Türkçeyle Millî Edebiyat Akımına bağlı eserler kaleme almıştır.
AKA GÜNDÜZ ESERLERİ
Tiyatro:
– Muhterem Katil,
– Beyaz Kahraman,
– Yandım Osman,
– Mavi Yıldırım
Hikâye:
– Türk Kalbi,
– Bu Toprağın Kızları,
– Hayattan Hikâyeler,
– Sarı Zeybek
Roman:
– Dikmen Yıldızı,
– Odun Kokusu,
– İki Süngü Arasında,
– Yaldız,
– Aşkın Temizi,
– Mezar Kazıcıları,
– Üvey Ana,
– Yayla Kızı,
– Bebek,
– Bir Şoförün Gizli Defteri,
– Eğer Aşk,
– Sansaros
Aka Gündüz Dikmen Yıldızı eseri
Romanda, verilen görevi başarabilmesi için yakınlarına şehit olduğu söylenen Yüzbaşı Murat’ın nişanlısının ruhsal bunalım geçirişi, hem Murat’ı, hem de Murat’tan olduğunu sandığı ikizlerinden birini kendi babasının öldürttüğü saplantısına kapılışı, sağlığına kavuşması için gösterilen çabalar ve sonunda gerçeği öğrenip Mustafa Kemal Paşa tarafından sevgilisiyle evlendirilişi anlatılır. Romanda Yıldız’ın bireysel serüveni çevresinde dönemin Ankara’sı ve Kurtuluş Savaşı yılları yüzeysel bir biçimde yansıtılmıştır.