Arşimet; MÖ 288 yılında İtalya’nın Siraküza kentinde dünyaya gelmiş Yunan matematikçi, fizikçi, astronom, filozof ve mühendis’tir. Yaptığı savaş aletleri sayesinde Sirakusa kenti, Romalıların kuşatmasına iki yıl karşı koymuş ve büyük bilgin MÖ 212 yılında Sirakusa şehrinin Romalıların eline geçtiği sırada öldürülmüştür.
Mekanik ve hidrostatiğin kurucusu olan Arkhimides, çeşitli bilim konuları üzerine birçok yazılar yazmış olmasına rağmen, bunların ancak on dördü zamanımıza kadar ulaşabilmiştir. Bunlardan bazıları da eksiktir.
Arkhimides öğrenimini İskenderiye’deki ünlü matematik okulunda yapmıştı. Arkhimides’in meşhur sözleri arasında: «Bana kaldıracımı yerleştirecek bir yer bulun, dünyayı yerinden oynatayım» sözü en tanınmışlarından biridir. Onun en meşhur sözü de «Euraka !» . (Buldum !) dur. Bunun hikayesi şudur: Sirakusa Kralı II. Hiero tacının som altından olup olmadığını incelemesini Arşimet’ten istemişti. Bir gün Arşimet yıkanırken, vücudunun kurnada sulara gömülünce suların yükseldiğini, kurnadan taştığını gördü. Bunun sonucu olarak bir cismin suya girince kendi ağırlığı kadar bir suyu taşırdığı kanaatine vardı. Büyük bir heyecana kapılarak sokağa fırladı: «Eureka! Eureka!» ( Buldum! Buldum!) diye bağırarak koşmaya başladı.
Bunun üzerine, Arşimet, kralın tacını bir denemeye tutarak, tacın su içindeki ağırlığı ile aynı miktar su içinde aynı ağırlıkta som altın bir parçayı karşılaştırdı. Külçe altını bir kap içindeki suya batırarak külçenin çıkardığı su miktarını ölçtü. Sonra tacı suya batırıp çıkan suyu tarttı.
Arşimet’in işi bu yönden inceleyip halletmesi üzerine Kral Hiero tacı yapan kuyumcuyu sıkıştırdı ve adamın hilekarlığını ortaya çıkardı.
Arşimet Kanunu bu meselenin ortadan kalkmasından sonra büyük bilgin tarafından şu şekilde konulmuştur: «Suya batırılan bir cismin ağırlığı bu cismin yerini tuttuğu suyun ağırlığı kadar azalır.»
Arşimet’in fizik alanındaki buluşları terazi kanunu, eğik düzlem kanunu, ağırlık merkezi, Arşimet prensibi, özgül ağırlık v.b. yakıcı aynalar gibi günlük hayatta her an karşılaşılabilen faydalı ve önemli şeylerdir. Örneğin yapmayı başardığı savaş aletleri sayesinde Sirakusa’yı iki yıl Romalıların kuşatmasına karşı korumuştu. Çeşitli aynalardan meydana gelen bir sistemle adanın tepelerinden güneş ışığı ile limandaki düşman savaş gemilerini yakmayı başarmıştı. «Bana dayanabileceğim bir yer verin, dünyayı yerinden oynatayım» sözü de Arşimet’in kaldıraç kanunlarının imkanlarını belirtmek için söylediği bir sözdür.
Gene bir rivayete göre bu şehir düşman eline geçtiği şırada Arşimet kumların üzerinde bir geometri meselesi ile uğraşıyordu. O sırada Romalı askerlerden biri yanına yaklaştı. Arşimet: «Dairelerimi bozma!» diye bağırdı. Buna kızan Romalı asker büyük bilgini öldürdü.
Arşimet’in geometri konuları üzerine yazılmış birçok eserleri vardır. Bu eserler birçok dillere çevrilmiştir.
Arşimet Buluşları
* Mekanik ve Hidrostatik bilimlerini icat etti.
* Ağır nesneleri küçük kuvvetler kullanarak hareket ettirmemize izin veren kaldıraç ve kasnakların yasalarını keşfetti.
* Fiziğin en temel kavramlarından birini – yer çekiminin merkezini – keşfetti
* Hesaplanan pi için bilinen en hassas değere ulaştı. Pi için üst sınırı 22⁄7 fraksiyonu idi. Bu değer, elektronik hesap makineleri icat edilene kadar, 20. yüzyılın sonlarında hala kullanılıyordu.
* Bir kürenin hacim ve yüzey alanı için formülleri keşfedip matematiksel olarak kanıtladı.
* Daha önce düşünüldüğünden daha büyük sayılar yazmak için üslerin nasıl kullanılabileceğini gösterdi.
* Üslü sayıları çarpmak için üslerin birlikte eklenmesi gerektiğini kanıtladı.
* Doğrudan hareket matematiğini araştırmak için Galileo Galilei ve Isaac Newton’a ilham verdi. Arşimetlerin hayatta kalan eserleri (trajik bir şekilde, birçoğu kayboldu) 1544’te basılmıştır. Leonardo da Vinci, basılmadan önce Arşimet’in el ile kopyalanmış eserlerini görecek kadar şanslıydı.
* Dünyadaki ilk matematiksel fizikçilerden biriydi ve ileri matematik formüllerini fiziksel dünyaya uyguluyordu.
* Saf matematikteki problemleri çözmek için, kaldıraç yasası gibi – fizik derslerini uygulayan ilk kişi oldu.
* Güneş ışınlarını kullanarak saldıran gemileri yakmak için bir ayna sistemi de dahil olmak üzere, Syracuse sokaklarında çıplak koşarak “Eureka’ diye bağırarak koşması gibi mitlere ilham verdi.