Türkiye Cumhuriyeti’nin 8. başbakanı, tarihçi ve eski Türk Tarih Kurumu başkanı Mehmet Şemsettin Günaltay, 17 Temmuz 1883 yılında Erzincan ilinin Kemaliye ilçesinde, müderris İbrahim Edhem Efendi ile Saliha hanım’ın çocukları olarak dünyaya gelmiştir.
Şemsettin Günaltay, öğrenimini İstanbul’da tamamladı ve Darül Muallimîn-î Aliye (Yüksek Öğretmen Okulu) fen şubesinden mezun oldu. Medreselerde müderrislik, daha sonra da İstanbul ve Ankara üniversitelerinde tarih profesörlüğü yaptı, Ordinaryüs unvanını aldı.
Şemsettin Günaltay İslam dini üzerinde en ciddi çalışmaları yapan seçkin ilim adamlarımızdan biridir. Politika hayatına İkinci Meşrutiyet’te başlamıştır. O zaman meclisin en genç milletvekiliydi. Milli Mücadele sırasında İstanbul Üniversitesi’ni teşkilâtlandırmış, daha sonra Atatürk’ün arzusu üzerine, C.H.P. İstanbul il başkanlığını alarak yeniden siyaset hayatına girmiştir.
1923-1950 yılları arasında Sivas Milletvekilliği, 1950-1954 yılları arasında Erzincan Milletvekilliği yaptı. 1949 yılında Başbakan Hasan Saka’nın istifası üzerine 18. T.C. Hükûmetini kurmuş ve 15 Ocak 1949 iktidarına kadar da Başbakanlık görevini sürdürmüştür.
Son olarak Kurucu Meclis’e katılan Şemsettin Günaltay Türk Tarih Kurumu başkanı da bulunuyordu. Şemsettin Günaltay, 1961’de İstanbul senatörü seçildi, ancak göreve başlayamadan 19 Ekim 1961 tarihinde İstanbul Ortaköy Şifa Yurdu’nda prostat kanserinden 78 yaşında hayatını kaybetti. Vasiyeti üzerine Ankara’da Cebeci Asri Mezarlığı’nda kızının yanında toprağa verildi.
Şemsettin Günaltay eserlerinden bazıları;
1910 – Fennin En Son Keşfiyâtından
1915 – Zulmetten Nura
1916 – Hurafattan Hakikata
1924 – İslam Dini Tarihi
1922 – Tarih-i Edyan
1922-24 – Mufassal Türk Tarihi
1923 – Felsefe-i Ulâ. İsbat-ı Vacib ve Ruh Nazariyeleri
1923 – Maziden Atiye
1923 – Müntehap Kıraat
1923-26 – İslâm”da Tarih ve Müverrihler