Doğru söyleyenin tepesi delik olur
Her zaman doğruları dile getirmekten çekinmeyen kişiler, birilerinin yalanlarını açığa çıkardığı için toplumda birçok düşman kazanırlar. Bunlar o kişiye zarar verebilirler.
Fare kaçmayınca delik görünmez
Gizli ve haince planları olan kişilerin, kimden ve hangi yollardan faydalandığını öğrenmek için onları gizlice takip etmek, izlemek, izini sürmek gerekir.
Delikli boncuk yerde kalmaz, hiç olmazsa alır nazarlık yaparlar
* Yetenekli, bilgili ve becerikli kişi boşta kalmaz. Bir iş başına getirilip ondan faydalanılır.
* Hayatta iyi veya kötü her şeyin bir taliplisi vardır.
* Evlenmek isteyen her kadına bir erkek talip olur.
Sıçan çıktığı deliği bilir
Yasalara aykırı, yolsuz, gizli bir iş yapan kimse, kalkıştığı bu eylemin doğuracağı sonuçları önceden enine boyuna hesaplar; yakayı ele vermemek, yakalanmamak için gerekli önlemleri alır; nereye, ne zaman ve nasıl kaçacağını bilir.
Delik büyük yama küçük
* Olanaklar o kadar kısıtlı ki ihtiyacı karşılamıyor, anlamında kullanılır.
* Bir kusuru kapatmak için yapılanın çare olmadığı durumları belirtmek için söylenir.
Yılanın sevmediği ot, deliğinin ağzında biter
* Kötü olan, kötülük yapmak isteyen kişi, karşısında hep hoşlanmadığı şeyleri bulur.
* Bazı insanların başına sevmediği işler gelir, sevmediği kişiler karşısına çıkar, istemediği şeyler gerçekleşir.
Yılan bile doğrulmayınca deliğe girmez
Bazı insanlar yabancılarla olan ilişkilerinde doğru ve dürüst davranmazlar. Ancak bu kişiler, yakınlarının veya kendinin bir çıkarı söz konusu olduğunda doğru ve dürüst davranmaya başlarlar.
Aslan kocayınca sıçan deliği gözetir
Kişi, güçlü döneminde büyük işler yapmış, büyük kazançlar elde etmiş olabilir. Ancak güçten düşünce, küçük işlerle uğraşır; azla yetinmeye alışır.
Delikli taş yerde kalmaz, hiç olmazsa alır nazarlık yaparlar
* Yetenekli, bilgili ve becerikli kişi boşta kalmaz. Bir iş başına getirilip ondan faydalanılır.
* Hayatta iyi veya kötü her şeyin bir taliplisi vardır.
* Evlenmek isteyen her kadına bir erkek talip olur.
Tatlı söz yılanı deliğinden çıkarır
Sert ve kırıcı olmayan, yumuşak, hoşa giden, gönül alıcı, okşayıcı, etkileyici, inandırıcı ve yerinde söylenmiş söz insanın hoşuna gider; bu söz en azgın kişinin bile inadını kırar, onu yumuşatır ve yola getirir.
Fare çıktığı deliği bilir
Toplumun onaylamadığı işleri yapanlar, sıkıştıkları zaman nasıl hareket edeceklerini iyi bilirler, çünkü bunu önceden hesaplarlar.
Fare deliğe sığmamış, bir de kuyruğuna kabak bağlamış
* Yapamayacağı kadar ağır bir iş varken başka bir iş daha yüklenmek son derece sakıncalıdır. İnsan önce kendi işini yapıp düzlüğe çıkmalı, daha sonra başkalarının yükünü omuzlamayı düşünmelidir.
* Kendisi sığıntı durumunda iken yanına bir kişi daha almak yanlış ve tutarsız bir davranıştır.
Her deliğe elini sokma, ya yılan çıkar ya çıyan
Hiç kimse içyüzünü iyi bilmediği, yeterince incelemediği, hakkında bilgi sahibi olmadığı, denemediği bir işi yapmaya kalkışmamalıdır. Yoksa kendini tehlikeye, altından kalkamayacağı zararlı sonuçlara atmış olabilir.
Yel gelen deliği kapamalı
Ortaya çıkan her türlü tehlikeye karşı önlem alınması gerekir.
Yılan ne kadar eğri gitse deliğine doğru girer
Kimi insanlar vardır, yabancılarla olan ilişkilerinde dürüst davranmazlar. Ancak bu kişiler, yakınlarıyla olan ilişkilerini dürüstlükle yürütürler.
Acı söz insanı dininden, tatlı söz yılanı deliğinden çıkarır
Onur kırıcı, sert, kötü sözler insanı öfkelendirir; sabrını taşırır, çileden çıkarır, hoş olmayan davranışlara sürükler. Bunun aksine yumuşak, tatlı, hoş sözler de öfkeli, geçimsiz, saldırgan insanları yatıştırabilir; zarar vermelerinin önüne geçip onları doğru yola sokabilir.