Tek kanatla kuş uçmaz
* Kimi işler vardır ki, yardımcısız, araç-gereçsiz yapılamaz. İşin iyi ve olumlu sonuç vermesi için bunlar mutlaka gereklidir.
* Öyle işler vardır ki iş birliği gerektirir. Ancak bir yardımcı ile yapılırsa başarılabilir. Yardımcısız yapılamaz. Bazı işleri insanın tek başına yapması mümkün değildir. Böyle işlerde insanlar birbirlerine yardımcı olmayı bir görev bilmelidirler.
Her kuşun eti yenmez
* Herkes zorbalığa boyun eğmez. Bu zorbalığa karşı gelecekler de vardır. Öyleleri çıkar ki, seni alt eder, pişman bile olursun.
* Kimi işlerin altından kalkmamız mümkündür. Ama öyle işler de vardır ki, asla başaramayacağımız işlerdir. Öyle görünüşe aldanıp da o işin altına girmeyelim. Yoksa hiç ummadığımız bir zarar görebiliriz.
* Her girişimin sonu iyi olacak diye bir kural yoktur. Herkesi kendi çıkarımız için sürgit kullanamayız. Gün gelir, biri karşımıza çıkar ve bize haddimizi bildirir.
* İşlerimizde başarı elde etmek için, kişileri tanımalıyız. İnsanların fizyolojik özellikleri aynı olmakla birlikte, güçleri, duygu ve düşünceleri farklı farklıdır. Onların bu farklılığı nedeniyle de değerleri değişiktir. Başkalarıyla ilişiklerimizde, bu ayrıcalıkları mutlaka göz önünde bulundurmalıyız. Kişilerin kendilerine özgü özelliklerini bilmek, onlarla nasıl bir ilişkide bulunabileceğimize, onlardan hangi ölçülerde yararlanabileceğimize ışık tutar; böyle olunca da daha kısa yoldan amaca ulaşmamıza ve olumlu ilişikler kurmamıza yol açar. Aksi halde, işlerimizden olumlu sonuç almamız belkenemez.
Havada akranıyla uçmayan kuşun sesi havadan değil tavadan gelir
* İnsan yaşça kendisine yakın kişilerle arkadaşlık etmelidir. Aksi durumlarda mağdur duruma düşebilir, istismar edilebilir, zarara uğrayabilir.
* Bu atasözümüz; İnsanın haddini bilmesi, dengini bilmesi, dengini bulması gerektiğini, yoksa yıkımlara uğrayacağını anlatır.
Gözü tanede olan kuşun ayağı tuzaktan kurtulamaz
* Gözü bir türlü doymayan, sürekli çıkarını düşünen, onun peşinde koşan ve bu uğurda her türlü işe kalkışan kimse, yakasını tehlikelerden kurtaramaz; başına türlü belâlar gelir.
* Hep çıkar peşinde koşan kişi, tehlikeden uzak kalamaz. Sonuç olarak peşinden gittiği isteklerinin sonunda her zaman başına dert açar ve bu isteklerinden gelen çıkarları ile gidenler birbirine eşit değildir, gidenler her zaman daha büyük olur.
Garip kuşun yuvasını Allah yapar
* Allah’a inanmış kişileri, Allah sıkıntı içinde bırakmaz. Onlar bir süre sıkılsalar da Allah bir yerden bir şey bağışlayarak sıkıntılarını ya kaldırır ya da hafifletir.
* İddiasız, kendi halinde sessiz sessiz yaşayan insan, ne sevimli insandır. Kimsenin işine karışmayan, kimseyi kıskanmayan, kendi halindeki insanı Allah darda bırakmaz.
* Garip ve kimsesiz kişileri Allah darda bırakmaz. Kişi, geleceğini kendisi belirler. Yapacağı çalışma, geleceğinin biçimini şekillendirir. Ancak bazı durumlarda yalnız çalışma yeterli olmaz, elde olmayan durumlar da oldukça etkin olur. Fırsatlar, içinde yaşanan çevrenin şartları, sağlanan yardımlar, çalışmaya bağlı olmayan durumların içine girer. Kimileri bu dıştan gelen imkânlardan yoksun olurlar. Tek olurlar. Tek varlıkları çalışma güçleridir. Çalışma gücü de değişik nedenlerle kaybolmuş kişiler, garip diye adlandırılan kişilerdir. Öylelerinin yardımlarına toplumun bütün fertleri koşar. İhtiyaçları karşılanır. İnsanların acıma duygusunun sonucu oluşan bir olay, insanlara acıma duygusunu veren Allah”a bağlanır.
Ava gelmez kuş olmaz, başa gelmez iş olmaz
* Uçsuz bucaksız gökyüzünde uçan, istediği yere ulaşabilen kuşlar bile avlanmak tehlikesinden kurtulamazlar. Hele usta avcılar da varsa tehlike daha da artar. İnsanlar da benzer biçimde tehlikelerden uzak değillerdir. Hiç ummadıkları çeşitli felâketlerle karşılaşabilir, dert ve sıkıntılara düşebilirler. İnsan kendini ne kadar güvenlik alanına çekmeye çalışırsa çalışsın dert, sıkıntı, tehlike, kaza ve türlü işlerden yakasını kurtaramaz.
* Kuşlar, geniş bir özgürlük dünyasında, insanlardan uzak yaşamalarına karşın avlanmaktan kurtulamazlar. İnsanlar da böyledir: Hatıra, hayale gelmeyen çeşit çeşit felakete uğrarlar. Hiçbir kimse kendisini kazadan, tehlikeden, dertten kurtarmanın yolunu bulamaz.
* Bütün kuşlar av olmanın, insanlarda her türlü musibete duçar olmanın yazgısını bölüşürler. Kuşlar, geniş bir özgürlük dünyasında, insanlardan uzak yaşamalarına rağmen avlanmaktan kurtulamazlar. İnsanlarda böyledir: Hatıra, hayale gelmeyen çeşit çeşit felaketlere uğrarlar. Hiçbir kimse kendisini kazadan, tehlikeden, dertten kurtarmanın yolunu bulamaz.
Allah uçamayan kuşa alçacık dal verir
* Kiminin gücü az, kiminin yeteneği sınırlıdır. Allah, bu insanlara da durumlarına göre imkânlar verir; kolaylıklar gösterir; onların da bir hayat düzeni kurmalarına, geçim yolu bulup barınmalarına yardım eder.
* Allah, yetenekleri kısıtlı olanlara durumlarına uygun bir yaşama düzeni, bir barınma olanağıverir.
* İnsan, yeteneklerim sınırlı, imkanlarım az diye ümitsizliğe düşmemelidir. Allah, yetenekleri kısıtlı olanlara durumlarına uygun bir rızık, bir yaşama düzeni, bir barınma imkanı verir.
Kanatsız kuş uçmaz
* Gerekli şartları sağlanmayan, araç ve gereci temin edilmeyen, kimi dayanaklardan yoksun bırakılan iş ya da insandan başarı beklenemez.
* Gereken koşullarla donanıp güçlenmeyen kişi amaca varamaz.
* İnsan ne kadar yetenekli, ne kadar çalışkan olursa olsun, bu yetenek ve çalışkanlığını belli şartlar oluşmadıkça gösteremez: Sermaye yoksa iş kuramaz, iş yoksa çalışamaz. Gereken koşullarla donanıp güçlenmeyen kimse amacını gerçekleştiremez.
Sebepsiz kuş bile uçmaz
* Dünyada her şeyin olmasına veya bir hâlde bulunmasına yol açan bir sebep vardır. Bu sebepleri de yaratan Yüce Allah`tır. Sebeplerin sırrını da gerçek anlamda yalnız O bilir.
* Bir yardımcı, bir yol gösterici olmadan işler başarıya ulaşmaz.
* Yardımcı ve klavuz olmadan hiçbir iş başarılamaz. Herşeyde vesileye, aracıya, bir yol gösterene ihtiyaç duyulur. Her olay bir nedenin ürünüdür; nedensiz olay olmaz. Bunun gibi, işlerimizi bize yol gösteren biri olmadan yapamayız. Bir olayın gerçekleştirilmesi için bir neden olmalıdır; bir işin başarılması için de bize yol gösterecek birisi bulunmalıdır.
Yuvayı yapan dişi kuştur
* Evin dışındaki işler erkekten, içindeki işler de genellikle kadından sorulur. Bu bakımdan tertipli, geçinmesini bilen, çekip çeviren, en önemlisi tutumlu olan kadın ailesini huzurlu kılar; evin içine mutluluk getirir.
* Bir evin yönetim, geçim düzenini ve ailenin mutluluk içinde yaşamasını kadın sağlar.
* Ülkemizde çalışan genellikle erkeklerdir. Parayı kazanan erkek olmakla birlikte, harcamalarda da birinci derece etkili olan ve evin işlerini çekip çeviren kadındır. Bir evin yönetimini, geçim düzenini ve ailenin mutluluk içinde yaşamasını kadın sağlar. Ailede, her bireyin ayrı görevleri ve yerleri vardır. Kadın ailenin ekonomisini düzenler. O tutumlu olursa aile de huzurlu ve mutlu olur.
Yırtıcı kuşun ömrü az olur
* Ona buna saldıran, zarar veren, onun bunun sırtından geçinen kimselerin düşmanı çok olur. Az zamanda, bunlar da düşmanlarının gazabına uğrarlar, hak ettikleri cezayı görürler.
* Başkalarına saldırmayı, sağa sola sataşmayı huy edinen kişilerin düşmanları çok olur. Çok geçmeden bu düşmanlarda onun işini bitirir, canına kıyarlar.
Zeyrek kuş iki ayağından tutulur
İşini hileyle, kurnazlıkla yürütmekte olan kişi, bir zaman gelir ki kurnazlığını kullanamaz; yakayı ele verir.
Yuvayı dişi kuş yapar
Evin kadını anlayışlı, idareci ve tutumlu olursa ancak o zaman evde dirlik düzenlik sağlanır.
Yerde yatan yumurta, gökte uçan kuş olur
Bugün beğenmediğiniz, kendisinde yetenek bulmadığınız çocuğun zamanla bilgisi, görgüsü artar, toplumda önemli bir yeri olur.
Yavru kuş, yuvada gördüğünü yapar
* Aile içinde edinilen görgü, eğitimin temelidir.
* Çocuklar aile içindeki bireylerin yaptığı davranışları taklit eder. Eğitimin ilk adımı, temeli ailede başlar. Bir çocuğun davranışlarından, konuşmalarından o ailenin yapısı hakkında bilgi edinebilirsiniz.
Yaralı kuşa kurşun sıkılmaz
Birinin düşkünlüğünden yararlanarak ondan öç almak doğru değildir.
Yabancı kuşun başı kanadı altında olur
Bir topluluğa yeni katılan kimseyi çevresi hemen aralarına almaz, o yüzden bir süre yabancılık çeker, onlardan uzak durur.
Uçan kuş aç kalmaz
* Yaşam kavgası vermeyi bilen ne yapar yapar rızkını çıkarır.
* Hayatta mücadele eden, geçim kavgası vermeyi bilen ne yapar yapar rızkını çıkarır.
Leyleği kuştan mı sayarsın, yazın gelir, kışın gider
* Sürekli olarak bir iş üzerinde durmayan, maymun iştahlı olan kişiye kimse güvenmez.
* Bir iş üzerinde kararlılıkla durmayan, sürekli iş değiştiren kişiye kimse güven duymaz.
Kutsuz kuşun yuvası doğan yanında olur
* Talihsiz kişi, her an kendisine saldıracak güçlü kimselerle yan yana bulunur.
* Şanssız kimse, her an kendisine zarar verebilecek güçte olan kimselerle yan yana bulunur.
Kuşu kuşla avlarlar
* Elde edilmek istenen kimse, daha önce elde edilmiş kimse aracılığıyla tuzağa düşürülür.
* Bir kimse tuzağa düşürülüp elde edilmek istenebilir. Ancak bu iş, daha önce elde edilmiş bir başkası aracılığıyla gerçekleştirilir.
Kuşa süt nasip olsa anasından olurdu
* Yaradılışı bir şeyden yararlanmasına elverişli olmayan kişi ne kadar çabalasa o şeyden yararlanamaz.
* Kişi en yakınından sağlayamadığı faydayı başkasından hiç sağlayamaz.
Kuşa kafes lazım, boruya nefes
* Bir şeyden yararlanmak için kullanılacak araç, onun niteliğine uygun olmalıdır.
* Bir şeyden fayda sağlamak için kullanılacak araç ve yöntem, onun özelliklerine uygun biçimde olmalıdır.
Kuş uçmaz, kervan geçmez
Hiç kimsenin uğramadığı ıssız ve sapa yer.
Kuş mu konduracak
Kişinin yapacağı şey görülmemiş bir sanat eseri mi olacak?
Kuş kanadına kira istemez
* Kişi, kendi işi için zaten harcayacağı çabadan dolayı başkasından karşılık beklemez.
* İnsanın kendisi için yapacağı bir şey başkasının işine yarayabilir. Kişi, yaptığı bu iş için karşısındakinden bir karşılık beklemez. Örneğin otostop yapan birini arabasına alıp gideceği yere götüren kişi, bir karşılık beklememelidir.
Kör kuşun yuvasını Allah yapar:
Garip ve kimsesiz kişiye Allah yardım eder.
Kış kışlığını, kuş kuşluğunu gösterir
Doğanın yasaları değişmez. Her varlık, her olay kendi özelliğinin gereğini yerine getirir.
Görgülü kuşlar gördüğünü işler, görmedik kuşlar ne görsün ki ne işler
* İyi eğitim alanlar aldıkları eğitimin gereğini yaparlar, iyi eğitim görmeyenler bir şey yapamazlar.
* Görgülü, iyi eğitim almış kişiler toplum içinde nasıl davranacaklarını iyi bilirler. Bir eğitim almamış, iyi yetişmemiş, cahil kişilerse nasıl davranacaklarını bir türlü bilemezler.
Çay kuşu, çay taşı ile vurulur
* Her iş, ancak ve ancak o iş için gerekli araçla yapılabilir.
* Hemen her iş ayrı bir araç, yol ve yöntemi gerekli kılar. Başarıya ulaşılmak isteniyorsa o iş için uygun olanlar seçilmelidir. Eğer bunun dışına çıkılırsa başarıdan söz edilemez.
Alıcı kuşun ömrü az olur
Başkalarına saldırmayı alışkanlık edinen kimsenin düşmanı çok olur, bu düşmanlar onun canına kıyarlar.
At binenin, kılıç kuşananın
* Her şey, onu gereği gibi kullanmasını bilene yakışır.
* Kim ki bir işi beceriyor, bir şeyi kullanıyor, bir şeyden gerektiği gibi faydalanıyor, o şeye sahip olmalıdır; en uygunu, yakışanı da budur.
* Kim ki başkasının yararlanmadığı, yararlanmasını bilmediği bir şeyi elinde tutuyor ve ondan yararlanıyorsa, o şey, mal sahibinden çok onun sayılır.
Kuş vardır eti yenir, kuş vardır et yedirilir
* Öyle kişiler vardır ki acımadan en ağır işte kullanılır, öyle kişiler de vardır ki iş gördürmek şöyle dursun onlara hizmet edilir.
* Herkes zorbalığa boyun eğmez. Bu zorbalığa karşı gelecekler de vardır. Öyleleri çıkar ki, seni alt eder, pişman bile olursun.
* Kimi işlerin altından kalkmamız mümkündür. Ama öyle işler de vardır ki, asla başaramayacağımız işlerdir. Öyle görünüşe aldanıp da o işin altına girmeyelim. Yoksa hiç ummadığımız bir zarar görebiliriz.