Taşıma su ile değirmen dönmez
* Bir işin yapılmasında güç, emek ve sermaye çok önemlidir. İşi yapacak olan bunlardan yoksunsa, başkalarının küçük katkılarıyla, derme çatma yardımlarıyla sürekli ve büyük bir işi yürütemez.
* İşi yapacak olanda yeteri kadar güç ve yetenek bulunmadıkça, başkalarının küçük yardımlarıyla sürekli ve büyük bir iş yürütülemez.
* Bir işi yapacak kimsede yeteri kadar güç ve donanım bulunmadıkça, onun bunun yardımıyla sürekli ve verimli bir iş yürütülemez. İş yapacak kişide yeteri kadar güç bulunmadıkça başkalarının küçük katkılarıyla sürekli ve büyük bir iş yürütülemez. Bir iş doğal ve sürekli kaynaklara dayandırılmalıdır.
* Başkasının desteğiyle sürekli bir başarı elde edilemez. Bir iş yapmaya koyulan kişi, her şeyden önce kendi kendisine güvenmelidir. O işin gerektirdiği maddî ve manevî gücü kendinde görüyorsa yapmaya koyulmalıdır. Başkasının yardımına güvenilerek iş yapmak oldukça yanıltır. Zor bir anımızda bizim yardımımıza koşan birinin sürekli yardımcı olacağını düşünmek doğru değildir. O kişi her an yardımı kesebilir. Ona güvenerek iş yapmışsak, işimizin başarısızlığa uğramasına neden oluruz. Akıllı insan başkasına bel bağlamadan, kendi gücüne dayanarak iş yapan insandır.
El el ile değirmen yel ile
* Nasıl ki bir değirmenin dönüp buğdayı öğütebilmesi için rüzgâra ihtiyacı varsa, insanın da birtakım ihtiyaçlarını karşılaması, işlerini görebilmesi için diğer insanlara ihtiyacı vardır. Çünkü toplum hayatı yardımlaşma esası üzerine kurulmuştur, insan tek başına bütün işleri yürütemez ve başarıya ulaşamaz.
* İnsanlar bir araya gelmeden yaşayamazlar; birbirlerine yardım etmeden başarıya ulaşamazlar.Bu durum, cansızlarda bile görülür: Değirmenin dönebilmesi ve buğdayı öğütebilmesi için rüzgar ister.
Değirmen iki taştan muhabbet iki baştan
* Birlikte iş görmek, birlikte yolculuk etmek, birlikte yaşamak isteyen karı-koca gibi insanlar arasında öncelikle bir uyumun olması şarttır. Bu uyum da karşılıklı saygı ve sevgi temeline dayanır. Tek taraflı sevgi ve saygı uyumu sağlamaya yetmez, ortada düzen diye bir şey kalmaz, kurulan beraberlikten de hayır gelmez.
* Karı koca gibi, iş ortağı gibi birlikte yaşayacak, birlikte iş görecek kimseler arasında karşılıklı sevgi bulunmalıdır. Biri ötekini sever de o, berikini sevmezse dirlik, düzen olmaz.Kurulan birlik sarsılır. Karı koca veya iş ortağı gibi birlikte yaşayacak veya dayanışma içinde olacak kimseler arasında karşılıklı sevgi bulunmalıdır. Biri ötekini sever de o, öbürünü sevmezse dirlik ve düzen olmaz. Kurulan birlik sarsılır.
* Birlikte yapılan işlerin yürümesi, karşılıklı sevgi ve saygıya bağlıdır. Kişi tek başına her şeyi yapamaz. Başkalarının yardımına ihtiyaç duyar. Bir başkasıyla yaşamak, birlikte iş kurmak hep bu ihtiyaçlardan doğmuştur. Birlikte iş yapmaya, birlikte yaşamaya karar verenlerin, birliği sürdürmek için çabalamaları gerekir. Çabaların başarıya ulaşması da kişilerin her şeyden önce birbirlerini sevmelerine sonra da birbirlerini saymalarına bağlıdır. Sevgi ve saygı karşılıklı olmalıdır. Karşılıklı olmayan sevgi ve saygı ortamında birlikteliğin sürmesi düşünülemez.
Alt değirmen güçlü akar
* Kaynakları eski ve bol olan kuruluşlar sağlam ve verimli olur.
* Ekonomik ve maddi kaynakları bol ve köklü olan kuruluşlar sağlam ve daha verimli olurlar.
Sen bilirsin deyince değirmende kavga olmaz
* Bir konu üzerindeki görüşme sırasında uysallık gösterir, karşınızdakinin dediğini kabul ederseniz anlaşmazlık çıkmaz.
* Bir konuyla ilgili görüşme sırasında yumuşak başlı olunuz. Karşınızdakinin sözlerine karşı gelmeyiniz, söylediklerini göz önünde tutunuz. Böyle davranırsanız aranızda bir anlaşmazlık oluşmaz.
Mürüvvetsiz adam, suyu çekilmiş değirmene benzer
* Cömert olmayan, iyilik yapmaktan hoşlanmayan biri, içinde yaşadığı toplum için bir değer taşımaz.
* Eski değirmenler su ile çalışır, su olmazsa değirmenin suyu çekilmiş denirdi. Suyu çekilmiş değirmen de hiçbir işe yaramazdı. Benzer biçimde cömert olmayan, iyilik yapmaktan hoşlanmayan biri, içinde yaşadığı toplum için bir değer taşımaz, bir işe yaramaz.
Herkesin bir derdi var, değirmencininki su
Herkesin kendi yaşayışı ile ilgili bir derdi vardır, bir kişinin derdi ötekininkine benzemez.
El yumruğu yemeyen kendi yumruğunu değirmen taşı sanır
* Başkasının gücü karşısında boyun eğmek zorunda kalacağını anlayamamış kimse, kendi gücünün herkese boyun eğdireceğini sanır.
* Her insanın kendine özgü özellikleri vardır ve insan iyi yanlarını düşünerek mutlu olur. Fakat kuvvet, zeka, hareket, müzik vb. konularda başka kişilerin bizden daha üstün ve başarılı olabileceğini unutmamalıyız. Kimileri, başkasının gücü karşısında boyun eğmek zorunda kalmamıştır. Böyle bir kişi, kendi gücünün herkese boyun eğdireceğini sanır.
Dağ başına harman yapma, savurursun yel için; sel önüne değirmen yapma, öğütürsün sel için
Bir iş yapacağın zaman, işin sonunu hesaplamadan işe başlama. Olumsuz etkenleri ve uğrayacağın zararı düşünerek hareket et.
Değirmen taşının altından diri çıkar
Bazı kişiler en ağır şartlarda bile bütün güçlükleri yener, başarı elde eder.
Değirmenden gelenden poğaça umarlar
Başka bir yerden gelen kimseden, geldiği yerle ilgili, küçük de olsa bir armağan beklenir.
Değirmene gelen nöbet bekler
Bir şeyden birçok kimse yararlanacaksa herkes geliş sırasıyla işini görmek üzere beklemelidir.
Devlet oğul, mal tahıl, mülk değirmen
En büyük mutluluk ve zenginlik, çocuk sahibi olmak; en gerekli mal, tahıl; en değerli mülk, değirmendir.