Varsa pulun herkes kulun yoksa pulun dardır yolun
* Parası çok olan kimseye herkes iltifat eder, saygı gösterir, işlerini kolaylaştırır, yakınında bulunmak ister. Yoksullara kimse yüz vermez, işlerini yaparken çok zorlanırlar. Hayat yoksullar için zordur.
* Zengin olana, herkes kul kurban olur, hizmet eder. Yoksula, kimse yüz vermez. Dahası,bunların adı deliye çıkar.
* Zengin ve varlıklı olana herkes yaklaşır, ona kul, köle olur, hizmetine koşar. Yoksula kimse yüz vermez, onu insan yerine bile koymazlar. Dahası, böyle kimselerin adı deliye çıkar.
Oynamasını bilmeyen gelin yerim dar demiş
* Kimi beceriksiz, başarısız, kendisinden bekleneni veremeyen kişiler bazı bahanelerin arkasına saklanarak açıklarını kapatmaya çalışırlar.
* Kendisinden beklenen bir işi beceremeyen kimse mazeret ileri sürer, çeşitli engellerin işini güçleştirdiğini söyler, böylece yeteneksizliğini belli etmemeye çalışır.
* Yeteneksiz kişiler, çeşitli bahanelerle yeteneksizliklerini gizlemeye çalışır. Kişi kendisini olduğu gibi kabul edebilmelidir. Kendisini olduğu gibi kabul edenler, daha iyiye, daha bilgililiğe adım atmışlar demektir. Ama aramızda öylesi var ki yeteneksizliğine rağmen, farkedilmediği için öylece yaşar gider. Yeteneğini göstermesi gereken durumlarda ise yeteneksizliğini gizlemek için bazı etkenleri bahane eder. Bu etkenler de düzeltildiği zaman bu defa daha başka etkenlerin yeteneğini göstermesine engel olduğunu belirtir. Ama bu durumlarıyla kimseyi kandıramaz. Ortaya çıkan yeteneksizliğini kabul edip eksikliğini gidermeye çalışması yapacağı en doğru davranış olur.
Güvenme varlığa düşersin darlığa
* Varlık gelip geçicidir. Kimde ne zaman, ne kadar duracağı belli olmaz. Bu bakımdan insan varlığına, zenginliğine güven duyarak öyle olur olmaz işlere kalkışmamalı; har vurup harman savurmamalı, tutumlu davranmalıdır. Gelecekte işlerinin kötüye gitmeyeceğini, yoksul düşmeyeceğini, darda kalmayacağını kim söyleyebilir?
* İnsan, varlıklı durumuna güvenerek har vurup harman savurmamalı, tutumlu olmalıdır. Buna dikkat etmeyen kişi, işlerin iyi gitmediği ve çalışamadığı zamanlarda darlığa düşer.
* Paramızı ölçülü kullanmasını bilmeliyiz. Kimi varlıklı kişiler, ellerindeki varlıklara tükenmeyecekmiş gözüyle bakar, gerekli gereksiz yerlerde harcamaya, har vurup harman savurmaya kalkar. Oysa hazıra dağların dayanmadığını bilip, ya elindeki varlığı arttırmaya, ya da düşünceli harcamaya çalışması; belli bir miktarını da çalışamaz duruma geldiğinde veya ummadığı bir durumla karşılaştığında harcamak üzere bir kenarda biriktirmesi gerekir. Böyle davranmayanlar, zor duruma düştüklerinde ellerinde hiçbir varlık bulamayacakları gibi, çevrelerinde de hiçbir dost bulamaz, yalnız kalırlar.
Eli dar olanın dili kısa olur
Varlıklı ve zengin olup da çevresindeki ihtiyaç sahiplerine yardım ve iyilik yapmayan kişilerin sözlerine pek itibar edilmez, ciddiye alınmaz.
Şeytanın dostluğu darağacına kadardır
* Kötü arkadaş kişiyi yoldan çıkartıp ölüme kadar sürükleyebilir ama ölümün eşiğinde onu kaderiyle baş başa bırakır.
* Kimi insanlar vardır ki, tıpkı şeytan gibidirler. Kurnaz, düzenbaz, alçak ve kötü niyetlidirler. Bunlar kimilerini çıkarları için türlü yollara iterler, kandırıp yoldan çıkarırlar, tehlikeli işlere bulaştırırlar. Bütün bunları yaparken kendisi ile beraber olduklarını söylerler ama belâ ve felâketlerle karşılaştıklarında, ölümle burun buruna geldiklerinde onu hemen terk ederler.
Varlığa darlık olmaz
* Zengin olanın gücü her şeye yeter.
* Varlıklı ve zengin olanın gücü her şeye almaya ve yapmaya yeter. Varlıklı kişi, istediğini elde eder, sıkıntı ve zorluk çekmez.
Çağrılan yere git, ar eyleme; çağrılmadığın yere gidip yerini dar eyleme
* Kişi, çağrıldığı yere gitmeli, çağrılmadığı yere gitmemelidir.
* İnsanlar davet edildikleri yerlere gitmelidirler. Çünkü davet eden kişi tarafından istenmektedirler. Gitmekle kişi, nazikliğini ve inceliğini göstermiş olur. Çağrılmayan yere gitmek ise yüzsüzlük ve arsızlık olur.
Kul sıkışmayınca (daralmayınca, bunalmayınca) Hızır yetişmez
* Yardım hep en zor anda gelir.
* Sıkıntıda olan, dara düşen ve kendisine inanan insanları Yüce Allah darda bırakmaz. Onlara en sıkışık anlarında yardım eder, yeter ki o kullar yanlış yola sapmadan sabrederek yollarına devam etsinler.