Manda; gevişgetirenlerden, sığıra benzemekle birlikte ondan daha iri ve güçlü, kara renkli, uzun seyrek kıllı, gücünden, sütünden, derisinden vb. yararlanılan hayvan, su sığırı, camız, kömüş demektir. Ayrıca manda, kendini idare edemeyen bir memleket ahalisini başka bir yabancı devletin idare etmesi anlamına da gelir. İşte manda kelimesi ile ilgili gerçek ve mecaz anlamlı cümleler.
– Sizin takımda manda gibi bir oyuncu vardı, adı neydi?
– Manda gibi bir adam, akşama kadar kahve köşesinde oturuyordu.
– Manda gibi yiyip kalktı.
– Bu mide rahatsızlığının sebebi, manda gibi yemek yemen.
– Manda gibi yayıldın, çocuk var buruda.
– Manda gibi yayılma, daha gelecekler var.
– Hasan, evinde manda besliyormuş.
– Manda eti biraz sert olurmuş.
– Elli çift mandanın çektiği büyük fetih topları… (Yahyâ Kemal)
– Mandalara o kadar yem verdik ama bir fayda göremedik.
– Köyün sokaklarında gezerken bir manda gördük.
– Gediğin önünde büyük bir manda sürüsü vardı. (Ö. Seyfeddin)
– Dünya genelinde 177 milyon manda olduğu tahmin ediliyor.