Metanet kelime manası olarak; sağlamlık, metinlik, kavilik, dayanıklık, muhkemlik, sözünden ve kararından dönmemeklik gibi anlamlara gelmektedir. Metanet; İnsanın fikrinde sabit olması, tutumunda kuvvetli ve inancında köklü bulunması demektir. Diğer bir ifade ile Metanet; felaket, hastalık, ölüm gibi acı olaylar karşısında dayanıklı olma, isyankarlıktan, taşkınca söz ve davranışlardan sakınma demektir. Bunun karşıtı, gevşeklik ve kuvvetsizliktir.
Metanet göstermek: Kötü bir duruma kendini kaybetmeden dayanmak demektir.
Metanetini korumak: Acılı bir olay ya da durum karşısında dayanma gücünü korumak, kendini kaybetmemek, koyuvermemek anlamlarına gelir. Sabırlı olmak ve üzüntülere kapılmamak, pes etmemek, kendini bırakmamak demektir.
Metanet kelimesi ile ilgili cümleler
– Başlarına gelen olumsuzluklara rağmen depresyona girmemeyi başaranlar, “metanet sahibi” kabul ediliyor. (E. Sarı)
– Kalbimde lüzumundan fazla metanet var. (A.Gündüz)
– Hak uğrunda metanet göstermek, kıymetli bir huydur. (İ. Sarı)
– Kendini dağıtmayacaksın, kader böyleymiş diyeceksin, metanetli olacaksın. (M. Karnas)
– ak, iman ve İslâmiyet uğrunda metanet göstermek, çok kıymetli bir seciyyedir.
– Böyle büyük bir felaketten sonra bile metanetini korumuştu.
– Ramazân ayında bilhassa öfkeden şiddetle kaçınmak îcâb eder. Zîrâ oruç, bir yönüyle, davranış ve muâmelelerin kontrol altına alınması ve disipline edilmesidir. Oruç; sahibini, azm ü sebât, hâle rızâ, metânet ve bilhassa sabır gibi fazîletlere erdiren bir ibâdettir. Şartlarına riâyetle tutulan oruç; rûhu, nefsânî temâyüllere esir olmaktan kurtarır.
– Babasının vefatına rağmen metanetli davranmıştı.
– Karımın metânetine hayrânım (Ömer Seyfeddin).
– Hakîkî bir askerin nasıl bir metânetle acıya tahammül ettiğine şâhit oldum (Hâlide E. Adıvar).
– Kendisine zaafımdan ziyâde metânetimi gösterdiğim kadın içeriye girdi (Peyâmi Safâ).
– Türkler’de hoca-talebe bağının topla tüfekle yıkılmaz bir metânet göstermesi belki de fikir ve ruh terbiyesinin temel taşlarındandır (Sâmiha Ayverdi).
– Bedir’de savaş bütün şiddetiyle devâm ederken, bâzen biz Peygamber (sav)’in arkasına sığınıyorduk. Düşman saflarına en yakın yerde O bulunurdu. O, insanların en cesur ve metânetli olanı idi.
– Kadınların hayâsı, erkeklerden daha çok sabırlı ve metânetli olmalarını sağlar. Onların birçok ağır işlere atılmalarını da önler. (M. Sabri Efendi)