Bedir Gazvesi’nin üzerinden on üç ay geçmişti. Müşrikler, Bedir’deki ağır yenilginin intikamını almak için civardaki kabilelerden de destek alarak 3000 kişilik büyük bir ordu topladılar. Medine’ye doğru yola çıktılar. Müslümanlar ise 1000 kişilik bir orduyla Medine’den ayrıldılar. Münafıkların reisi olan Abdullah b. Übey, yolda bozgunculuk çıkararak beraberindeki 300 kişi ile birlikte geri döndü. Böylece müslümanlar, 300 kişilik bir kayıpla Uhud dağının eteklerine kadar geldiler.
Uhud savaşı, Hicret’in üçüncü yılında miladi 625 yılında başladı. Peygamber Efendimiz Hz Muhammed (sav) müslüman askerlerin arkasına denk düşen bir tepeye okçular yerleştirdi ve bu okçulara, ne olursa olsun bulundukları yeri terketmemelerini emretti. Savaşın başlangıcında Mekkeliler müslümanların hamleleri karşısında bozguna uğrayıp kaçmaya başladılar. Resûlullah’ın (sav) tepeye yerleştirdiği okçular düşmanın kaçtığını görünce harekete geçtiler ve yerlerini terk ettiler. Müşrikler bu fırsatı değerlendirdiler, müslümanlara arkadan saldırdılar. Böylece müslümanlar iki düşman kuvveti arasında sıkışıp kaldılar.
Zor anlar yaşayan müslümanlar, kayıp vermeye başladılar. Birçok Müslüman şehit edildi. Bunlar arasında Hz. Peygamberin (sav) amcası, Allah’ın arslanı Hz. Hamza da vardı. Savaşta Peygamberimiz (sav) de mübarek yüzünden yaralandı.
Savaşın kızıştığı bir anda Resûlullah’ın (sav) şehit olduğu söylentisi yayıldı. Bu söylenti üzerine müşrikler, amaçlarına ulaştıklarını sandılar. Artık Bedir’de ölen yakınlarının intikamını aldıklarını düşünüyorlardı. Geri çekilip Mekke’ye döndüler.
Uhud Gazvesi sırasında Medine’deki yahudi kabilelerinden Nadîroğulları antlaşmayı bozmuş, müşrikleri müslümanlara karşı tahrik etmişti. Hz. Peygamber (sav), antlaşmayı bozdukları için Uhud Gazvesinden hemen sonra onların kalesini kuşatma altına aldı. Çaresiz kalan Nadîroğulları, müslümanlarla bir antlaşma yaptılar ve Medine’yi terk edip Hayber’e yerleştiler.
UHUT SAVAŞI VE SONUÇLARI (H.3/M.625)
Mektupta bildirildiği gibi gerçekten düşman ordusunun Uhut dağına kadar gelip burada karargâh kurduğu anlaşılmıştı. Bunun üzerine, Peygamberimiz Ashabı ile durumu görüştü ve 1000 kişilik bir kuvvetle düşman ordusunun bulunduğu Uhut dağına hareket ettiler. Yolda 300 münafık ordudan ayrılıp geri dönünce müslümanlann sayısı 700 kişi kaldı.
Müslümanlar düşmanın bulunduğu yere varınca, arkalarını Uhut dağına vererek savaş düzenine girdiler. İslâm ordusunun sol tarafında bir vadi vardı. Buradan gelebilecek bir düşman saldırısını önlemek amacıyla Peygamberimiz buraya elli kişilik okçu birliği yerleştirmiş ve onlara şu emri vermişti: Düşman ister yensin, ister yenilsin benden emir almadıkça buradan asla ayrılmayınız. Düşman süvarileri gelince ok atınız.
Müslümanların kahramanca çarpışması karşısında düşman ordusu bozguna uğradı. Bu orduda bulunan kadınlar da dağlara doğru kaçışmaya başladılar. Ancak, savaş tam olarak kazanılmış değildi. Düşmanın takip edilerek kesin sonucun alınması gerekiyordu.
Ne var ki; Müslümanlar, savaşı kazandıklarını zannederek, düşmanların bıraktıklan ganimet mallarım toplamaya başladılar.
Bunları gören 50 kişilik okçu birliği de başlarındaki komutanlarını dinlemeyerek (bir kaç tanesi hariç) yerlerinden ayrıldılar. Halbuki, Peygamberimiz onlara; kendisinden emir almadıkça yerlerinden ayrılmamalarını tenbih etmişti.
Okçu birliğinin yerinden ayrılması müşriklerin işine yaradı. Derhal toparlanarak okçuların terkettiği vadiden hücuma geçtiler. Bu hücum karşısında müslümanlar çok zor durumda kaldılar. Müslümanların bu gafleti, kazanılmış olan zaferin elden gitmesine, Peygamberimizin amcası Hz. Hamza ile birlikte bir çok İslâm kahramanının şehit düşmesine sebep oldu. Peygamberimizin mübarek dişi kırıldı, yüzü yaralandı. Savaşın en şiddetli anında bile, Peygamberimiz, yüzündeki kanları silerken şöyle dua ediyordu; Ya Rabbi, Milletimi bağışla… Onlar ne yaptıklarını bilmiyorlar.
İşte Peygamberimizin kalbindeki merhamet ve insan sevgisi…
Uhut harbinde müslümanlar 70 şehit verdiler. Müşriklerden öldürülenlerin sayısı 22’dir. Savaş esnasında İslâm ordusundaki kadınlar büyük fedakârlık göstermişler, askerlere su dağıtıp, yaraları sararak hizmet etmişlerdir.
Peygamberimiz yıllar sonra Uhut savaşının yapıldığı yerden geçerken o, acı günü hatırlayarak yanındakilere şöyle seslenmiştir; “Müslümanlar, bundan sonra tekrar putlara tapmanıza imkan yoktur. Bundan zerre kadar endişe etmem. Korktuğum şey sizin dünyaya tapmanızdır.”
Bu savaşta, müşrikler galip gelmekle beraber, bekledikleri sonucu elde edemeden Uhut’tan çekildiler. Yeniden toparlanan müslümanlar bir süre düşmanı takip ettiler. Düşman tekrar savaşmayı göze alamadı. Mekke”ye doğru yoluna devam etti. Müslümanlar da Medine’ye döndüler.
UHUT SAVAŞINDAN ALINACAK DERSLER
Savaşın başında müslümanlar zaferi kazanmış iken, daha sonra niçin yenilgiye uğradılar?
Bunda müslümanlar için alınacak önemli dersler vardır;
Büyüklerin sözünü dinlememek, kumandanlara itaatsizlik etmek, çok kutsal bir görev olan nöbeti bırakıp şahsi menfaat peşinde koşmak, bir ordunun savaşı kaybetmesine sebep olur. Ve bundan sadece bu hatayı işleyenler değil, bütün millet zarar görür.
Uhut savaşında böyle olmuştur. Vadiye yerleştirilen okçu birliğinin Peygamberimizin emrine itaat etmemesi ve nöbet yerini bırakıp ganimet toplamaya kalkması, İslam ordusunun yenilgiye uğramasına ve müslümanların felakete düşmesine sebep olmuştur. Bu tarihi olay müslümanlar için bir uyarıdır.