Hac; Belli zamanda, belli yerleri özel bir şekilde ziyaret etmektir. Hac İslamın beş şartından beşincisidir. Hicretin dokuzuncu yılında farz kılınmıştır. Hac hem mal, hem de beden ile yapılan bir ibadettir.
Hac, lûgatta, saygı değer makamları ve diğer yerleri ziyaret kasdında bulunmaktır. Hac Din deyiminde ise: “Arafat’da özel vaktinde bir mikdar durmaktan ve ondan sonra Kâbe-i Muazzama’yı usulü üzere tavaf ederek ziyaret etmekten ibaret olan ve İslâm’ın şartlarından birisini teşkil eden ibadettir. Hac yapan kimseye Hâcc (Hacı) denir. Bunun çoğulu “Hüccac“dır.
Belirli şartları taşıyan müslümanların ömründe bir defa hacca gitmesi farzdır. Allah”ın her emrinde olduğu gibi haccın farz kılınmasında da birçok hikmetler ve faydalar vardır. Mesela; çeşitli ülkelerden kutsal topraklara gelen, dilleri ve renkleri ayrı olan müslümanların tek gaye etrafında bir araya gelmesi ve hep birlikte Allah”a yönelmesi İslam kardeşliğini güçlendirir. Zengin/ Fakir her müslümanın ihrama girerek aynı kıyafet içinde bulunması insanlara eşitlik fikrini vererek mahşer gününü hatırlatır.
Hac niçin yapılır?
Her müminin amacı Allah”ın hoşnutluğunu kazanmaktır. Onun rızasını kazanmanın yollarından biri de, peygamberleri aracılığı ile bildirdiği emirleri yerine getirmek, yasaklarından da kaçınmaktır. Allah”ın emirleri insanı iyiye, güzele, doğruya yöneltmek, yasakları ise kötülüklerden uzaklaştırmaktır. Böylece insanı güzel ahlâk sahibi kılarak mutlu olmasını sağlamaktır.
Aynı zamanda Allah”ın buyruklarını yerine getirmekle onun sevgisini kazandığımız gibi, verdiği nimetlerden dolayı da şükretmiş oluruz. Çünkü Allah sevgiye, saygıya ve ibadet edilmeye lâyık tek varlıktır.
İslâm”ın beş temel şartından biri olan hac hem mal hem de bedenle yapılan bir ibadettir. Maddi durumu iyi olanların ömürlerinde bir defa hac ibadetini yapmaları farzdır. Yüce Allah Kur”an”da: “Yoluna gücü yetenlerin Allah”ın evi (Kâbe)ni hac ve ziyaret etmeleri, insanlar üzerinde Allah”ın bir Hakkı”dır.”(Ali İmran suresi ayet 97) buyurmuştur.
Peygamberimiz de haccı Müslümanlığın beş esasından biri olarak saymış, yapılışını bizzat uygulayarak Müslümanlara öğretmiştir.
Hac konusunda Peygamber Efendimiz şöyle buyurmuşlardır; “Kim Allah için hac eder de kötü söz ve davranışlardan sakınırsa, annesinden doğduğu günkü gibi günahlardan arınmış olarak döner.“
Hac Kimlere Farzdır?
Gücü yeten yani zengin ve sağlıklı olan Müslüman”ın hayatında bir kez haccetmesi farzdır. Bir kimseye haccın farz olabilmesi için şu şartların bulunması gerekir:
1. Hür, ergin ve akıllı olmak
2. Hacca gidip gelmeye yeterli vakti bulunmak
3. Hacca gidip gelinceye kadar ailesinin geçimini sağlamış olmak
4. Gerekli masrafları karşılayacak kadar zengin olmak
5. Sağlıklı olmak
6. Yol güvenliği bulunmak