Parkinson hastalığı, el, ayak ve vücut titremeleri, istemsiz kasılma ve seğirmelerle seyreden hareket bozukları, sadece yaşlılarda değil gençlerde de ortaya çıkabilir. Tedavi edilmediği takdirde iş ve sosyal yaşamı ciddi ölçüde etkileyen bu rahatsızlıkların tedavisinde cerrahi yöntemler önemli rol oynuyor. Memorial Ankara Hastanesi Beyin ve Sinir Cerrahisi Bölümü’nden Prof. Dr. Hakan Oruçkaptan, vücutta titreme ve kasılmaya neden olan rahatsızlıklar hakkında bilgi verdi.
Parkinson hastalığında öncelik ilaç tedavisidir
Parkinson hastalığı, özelleşmiş dopamin düzeni ile ilgili bazı sinir hücrelerinin kaybı veya azalması ile kendini gösteren ilerleyici bir hastalıktır. Çoğu zaman vücudun bir tarafında hareketlerin ileri derecede yavaşlaması, dinlenme halindeyken görülen titreme, kasların düzensiz kasılması sonucu oluşan sertlik tablosu ve duruş bozukluklarıyla ortaya çıkar. Hastalık ile mücadele için öncelikle ilaç tedavisi uygulanmaktadır. Burada amaç eksik olan dopaminin yerine konulması veya bu maddenin ortamda yıkımının geciktirilmesidir. Bu tedaviye yanıt alınamaması veya tedaviye zaman içinde direnç gelişmesi halinde cerrahi tedavi tercih edilmektedir.
Titreme günlük yaşamınıza engel oluyorsa…
Genellikle Parkinson hastalığının bir belirtisi olarak görülen titremenin başka nedenleri de bulunmaktadır. Titreme şikayeti olan hastaların önemli bir kısmında esansiyel tremor sorununun nedeni tam olarak bilinmemektedir. Bu hastalarda sıklıkla aile öyküsü bulunur, titreme hareketle artar ve genellikle hafif derecededir. Kaygı bozukluklarıyla şikayetler belirginleşir ancak hastalar genellikle tedaviye gerek kalmadan veya bazı ilaçların yardımı ile yaşamlarını sorunsuz olarak sürdürebilirler. Bu hastaların bir kısmında tremor hastanın günlük yaşamını yardımsız sürdürmesini engelleyebilir. Bu durumlardaki kişilerde ilaç tedavisine yanıt genellikle sınırlı olduğu için cerrahi tedavi tartışılmalıdır.
İstemsiz kasılma ve seğirmelere botoks ya da cerrahi tedavi uygulanıyor
Sık görülen hareket bozukluklarından bir diğeri “distoni” olarak adlandırılan, vücudun tamamında ya da bir kısmında gerçekleşen istemsiz kasılmalara ve seğirmelere sebep olan nörolojik hareket bozukluklarıdır. İstemsiz kasılma ve seğirmelere yönelik ilaç tedavisi genellikle çok etkin olmamaktadır. Hastaların büyük bir kısmında tıbbi tedavi botoks uygulaması ile sürdürülmektedir. Bu tedavinin yetersiz kaldığı veya tolere edilemediği durumlarda cerrahi tedavi uygulanır.
Cerrahi tedavilerin etkinlik süreleri değişiklik gösterebilir
Hareket bozukluklarının cerrahi tedavisi hedef ve amacı ne olursa olsun mutlaka bir ekip çalışmasını gerektirir. Hareket bozuklukları grubu olarak isimlendirilen bu ekipte ideal olarak hareket bozuklukları konusunda deneyimli bir nöroloji ve nöroşirürji uzmanı, psikolog veya psikiyatrist yer almalı, hastalar grup içinde her yönüyle incelendikten sonra ideal tedavi yaklaşımı belirlenmelidir. Cerrahi tedavinin etkinlik süresi hastalığa ve yapılan işleme göre değişiklik gösterir. Örneğin titremeye yönelik tedavilerde etkinlik uzun süreli olup, tekrarlama ihtimali oldukça düşüktür. Yine distonilerde cerrahi tedavinin etkinliği uzun sürelidir. Buna karşın Parkinson hastalığında cerrahi tedavinin etkisi zaman içinde kısmen azalır. Aslında bu tedavinin etkinlik süresindeki azalma, hastalığın zaman içinde ilerlemesi ve bazı semptomların yeniden belirgin hale gelmesine bağlıdır.