Lebbeyk sözlükte “buyurun efendim, buyrunuz, ne emrettiniz efendim, emredin efendim” anlamlarına gelir. Telbiye duası yada bilinen ismi ile Lebbeyk duası dinî bir kavram olarak, ihramın iki rüknünden biridir. Telbiye (Lebbeyk), ibadet sırasında okunan duadır. Bu nedenle hac ibadetine başlamadan önce ihrama girerken bu duanın okunması zorunludur.
Telbiye duası (Lebbeyk duası) arapça yazılışı
لَبَّيْكَ اللَّهُمَّ لَبَّيْكَ، لَبَّيْكَ لاَ شَرِيكَ لَكَ لَبَّيْكَ، إِنَّ الْحَمْدَ، وَالنِّعْمَةَ، لَكَ وَالْمُلْكَ، لاَ شَرِيكَ لَكَ
Okunuşu: Lebbeyk Allahümme lebbeyk, lebbeyke lâ şerîke leke lebbeyk, innel hamde ve’n-ni’mete leke ve’l-mülk, lâ şerîke lek.
Anlamı: Buyur Allahım buyur! Emrindeyim buyur! Senin hiçbir ortağın yoktur. Emrindeyim buyur! Şüphesiz hamd sana mahsustur. Nimet de senin, mülk de senindir. Senin hiçbir ortağın yoktur.
Telbiyede Allah’ın davetine icabet edilmekten söz edilmektedir. Nitekim ihrama giren bir kimse Allah’ın davetine icabet etmiş olmaktadır.
LEBBEYK KELİMESİ İLE ÖRNEK CÜMLELER
Helâl-haram konusunda gösterilecek hassâsiyet ibadetlerin kabul edilip edilmemesini de belirleyen bir keyfiyettir. Allah Rasûlü (s.a.v) haram parayla hacca gidene semâdan bir münâdînin şöyle seslendiğini haber vermiştir:
“Sana ne lebbeyk ne de sa’deyk. Çünkü senin kazancın haram, azığın haram, bineğin haramdır. Hiçbir sevap almadan günahkâr olarak dön! Hoşlanmayacağın şeyle karşılaşacağından dolayı üzül!” (Heysemî, III,209-210)
*****
Aşk ve muhabbet dolu gönül taleplerini, şâir şöyle dile getirir:
Mekke ile Medîne,
İki eşsiz hazîne,
Çihâr yâr-i güzîne,
Bizden selâm götürün!
Lebbeyk deyip boyuna,
Koşun zemzem suyuna,
Benî Hâşim soyuna,
Bizden selâm götürün!
*****
“Kim bu Beyt’i, haram kazançtan elde ettiği parayla ziyâret ederse Allâh’a itaatten çıkmış olur. Böyle bir insan hacca niyet eder, ihrâma bürünerek bineğinin üzengisine ayağını basıp devesini hareket ettirdikten sonra; «Lebbeyk Allâhümme lebbeyk» derse, semâdan bir münâdî şöyle seslenir:
«Sana ne lebbeyk ne de sa’deyk! Çünkü senin kazancın haram, azığın haram, bineğin haramdır. Hiçbir sevap almadan günahkâr olarak dön! Hoşlanmayacağın şeyle karşılaşacağından dolayı üzül!»
Fakat kişi helâl parayla hac yolculuğuna çıkar, bineğinin üzengisine ayağını basıp onunla hayvanını hareket ettirir ve «Lebbeyk Allâhümme lebbeyk» derse, semâdan bir münâdî şöyle seslenir:
«Lebbeyk ve sa’deyk! Sana icâbet ettim. Çünkü senin bineğin helâl, elbisen helâl, azığın helâldir. Haydi çok büyük sevaplar elde etmiş ve hiç günâha girmemiş olarak dön! Seni memnun ve mesrûr edecek şeyle karşılaşacağın için sevin!»” (Heysemî, III, 209-210)