Tüfek, karabina ve tabanca gibi hafif ateşli silâhlarla atış yapmak için, içinde hem mermi, hem patlayıcı barut, hem de ateşleme kapsülü bulunan hazır fişeklerden yararlanılır. Av silâhlarında ise içinde saçma denilen küçük ve yuvarlak kurşun taneleri bulunan fişekler kullanılır.
İlk tüfeklerde, kartuş denilen ve içinde mermi ile bu mermiyi fırlatacak kadar barut bulunan bir karton kılıf kullanmak gerekiyordu. Asker, bu kartuşu dişleriyle yırtar, barutu tüfeğin namlusuna koyar, sonra da namluya mermiyi yerleştirirdi. Oldukça uzun olan bu işlem, savaş alanı için pek uygun değildi. Bu yüzden daha sonra ateşli silahı çabuk ve bir defada doldurmayı sağlayan bugünkü fişekler icat edildi.
Her modern fişeğin en az dört ayrı kısmı vardır: kovan, mermi, barut hakkı ve ateşleme kapsülü. Kovan kartondan ya da madenden yapılmış bir silindirdir. Karton (ya da plastik) av fişeklerinin ağzı, üzerine içerden kovanın ucu sarılan karton bir rondela ile kapatılmıştır. Madeni kovanlı fişeklerde ise, fişeğin ağzını kapatan, kovana sımsıkı tutturulmuş olan mermidir.
Fişekliğin içinde, hem silaha, hem de merminin büyüklüğüne uygun ve belirlİ miktarda barut bulunur. Av fişeklerinde, barutla saçmaların karışmasını önlemek için, sıkı denilen bir keçe veya kağıt parçası kullanılır. Bir merkezi ya da yanal ateşleme kapsülünde, tüfeğin horozunun çarpmasıyla ateş alan bir fitil vardır. Yanan kapsül barutu ateşler; barut patlayınca, saçmalar fırlar ve ava erişerek onu öldürür. Tabi eğer avcı, usta bir atıcıysa.