FATİHA SURESİ
Mekke”de inmiştir. 7 ayettir.
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيم
Rahman ve Rahim olan Allah’ın adıyla…
أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنْ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ
أَعُوذُSığınırım بِاللَّهِAllah”a مِنْ الشَّيْطَانِŞeytandan الرَّجِيمِKovulmuş
Kovulmuş şeytandan Allah’a sığınırım.
Mü”minler Allah”a (c.c.) şöyle dua ederler: “Ey Allah’ım, dinim hususunda bana zarar vereceğinden veya Rabbime karşı yükümlü olduğum bir vazifemden beni alıkoyacağından korktuğum, taşlanmış, kovulmuş, öldürülmüş, sövülmüş, lanet edilmiş, helak olmuş, günahından dolayı yanmış şeytanın ve insanlardan, cinlerden, hayvanlardan ve diğer şeylerden olan yardımcılarının şerrinden, dürtmesinden, gururlandırmasından, üflemesinden ve vesvesesinden yaratıklarına değil, sadece sana sığınır, yardım ve destek isterim. Bu korkuyu üzerimden atabilecek olan yalnız sensin!” Allah”tan başka kimsenin gücünün yetmediği bir konuda Allah’tan başkasına sığınmak şirktir.
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيم (1)
بِسْمِ Adıyla اللَّهِAllah”ın الرَّحْمَنِRahman الرَّحِيمVe Rahim olan
1) Rahman ve Rahim olan Allah’ın adıyla…
Mü”minler Allah”a (c.c.) şöyle dua ederler: “Her işime Rahman ve Rahim olan Allah”ın adını anarak, O”ndan yardım isteyerek, O”nun rızasını gözeterek, O”nun istediği şekilde başlıyorum, O”nu hatırımdan hiç çıkarmıyorum, çünkü O”nun adıyla başlanmayan her işin eksik ve bereketsiz olduğunu çok iyi biliyorum.”
Besmele, Şafii ve Hanbelilere göre fatiha’nın ilk ayetidir. Hanefi ve Malikilere göre sureleri birbirinden ayırmak amacıyla konmuştur, bereket amacıyla okunur.
الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ (2)
الْحَمْدُHamd لِلَّهِAllah içindir رَبِّRabbi الْعَالَمِينَAlemlerin
2) Hamd, alemlerin Rabbi Allah içindir.
Bütün övgüler yoktan var eden, yaratmış olduklarının yegane sahibi, efendisi, terbiye ve ıslah edicisi, besleyicisi, yöneticisi, yardımcısı, hidayet edicisi olan ve her türlü ibadetin yalnız kendisi için yapıldığı yüce Allah içindir.
Allah”tan başka hiçbir varlığa “Allah” ismi verilemez. Şükür, bir iyiliğe karşılık yapılan övgüdür.Hamd, şükürden daha genel olup kişinin sahip olduğu vasıflarından dolayı övülmesidir. Allah”a (c.c.) ancak O”nu noksan sıfatlardan ve mahlukata benzemekten uzak tutarak, herşeyden çok severek, layık olduğu şekilde yücelterek, verdiği nimete razı olup, isyan etmeyerek hamd edebiliriz. Zikrin en üstünü “Lailahe illallah”, duanın en üstünü ise “Elhamdulillah” dır.
الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ (3)
الرَّحْمَنِRahman”dır الرَّحِيمِRahim”dir
3) Rahman”dır, Rahim”dir.
Allah (c.c.), Rahman sıfatı ile dünyada hem mü’minlere hem de kafirlere merhameti bol olan, onları rızıklandıran, onlara mal mülk veren, Rahim sıfatı gereği ise dünya ve ahirette yalnız mü’minler için merhameti bol olan, onlara dünyada doğru yolu gösteren, ahirette de cenneti vad edendir.
مَالِكِ يَوْمِ الدِّينِ (4)
مَالِكِMalikidir يَوْمِ Gününün الدِّين Din
4) Din gününün malikidir.
Alemlerin Rabbi, Rahman ve Rahim olan Allah, hesap (ceza ve mükafaat) gününün yegane sahibi, yöneticisi ve hakimidir. O gün O”ndan başka kimse söz sahibi değildir. Herkes, O”nun vereceği hüküm sonucu zerre kadar haksızlığa uğratılmaksızın amellerinin karşılığını görecek, Allah”ın emirlerine uygun olarak hareket edenler cennete, Allah”ın emirlerine uygun hareket etmeyenler ise cehenneme girecektir.
إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ (5)
إِيَّاكَYalnız sana نَعْبُدُİbadet eder وَإِيَّاكَVe yalnız senden نَسْتَعِينُYardım dileriz
5) Yalnız sana ibadet eder ve yalnız senden yardım dileriz!
Mü”minler Allah”a (c.c.) şöyle dua ederler: “Ya Rabbi! Bizler tüm ibadetlerimizi, sadece ve sadece sana yapar, senden başka ibadet edilenleri reddeder ve her konuda da yalnızca senden yardım dileriz. Bize fayda veya zarar veremeyecek kimselerden asla yardım dilemeyiz.”
İbadet: Kulun Allah”a boyun eğmesi, itaat etmesi, O”na karşı küçüklüğünü kabul etmesi demektir. Allah’ın sevdiği, emrettiği, kabul ettiği ve razı olduğu bütün gizli-açık amel ve sözler ibadettir. Bunlardan bazıları; iman, islam, ihsan, dua, korkmak, umut etmek, tevekkül etmek, ummak, gönülden saygı duymak, yönelmek, yardım istemek, sığınmak, yardımına çağırmak, kurban kesmek, adak adamak, hükmüne teslimiyet göstermek, namaz kılmak, zekat vermek, oruç tutmak, hacca gitmek, tevbe-istiğfar etmek vs.dir.
İbadet türlerinden herhangi birisini Allah’tan başkasına veya Allah ile beraber bir başkasına yapmak şirktir. Örneğin Allah”tan başka kimsenin gücünün yetmediği bir konuda Allah”tan başkasından yardım istemek şirktir.
اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِيمَ (6)
اهْدِنَاBizi ilet الصِّرَاطَYola الْمُسْتَقِيمَDoğru
6) Bizi doğru yola ilet!
Mü”minler Allah”a (c.c.) şöyle dua ederler: “Ya Rabbi! Bizi Rasullerin gösterdiği ve Allah”ın rızasına ancak bununla ulaşılabilecek doğru yol olan İslam”a ulaştır. Bu yolda bizi sabit kıl. Bu yolda kalmamız için bize yardım et.”
Allah (c.c.) “Yol” anlamına gelen “Sırat” ve “Sebil” kelimelerini Kur”an”da bir çok defa kullanmıştır. Sebiller birden fazla olarak nitelendirilirken sırat bir tek olarak nitelendirilmiştir. O da sırat-ı mustakim”dir. Sırat-ı mustakim ya sebillerin tümünden ibarettir. Ya da sebillerin birleşmesi sonucu oluşan ana yoldur. Sebillerin her biri sırat-ı mustakim”den farklı olarak kimi noksanlıklar ve kimi ayrıcalıkları kapsar.
صِرَاطَ الَّذِينَ أَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَلَا الضَّالِّينَ (7)
صِرَاطَYoluna الَّذِينَ أَنْعَمْتَNimet verdiklerinin عَلَيْهِمْ Kendilerine غَيْرِDeğil الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ Gazaba uğrayanların وَلَاالضَّالِّينَVe sapanlarınkine
7) Kendilerine nimet verdiklerinin yoluna; gazaba uğrayanların ve sapanlarınkine değil…
Mü”minler Allah”a şöyle dua ederler: “Ya Rabbi! Bizleri kendilerine ibadet ve itaat etme nimeti verdiğin melek, nebi, sıddık, şehid ve salihlerin yoluna ulaştır, Yahudiler gibi hak kendilerine ulaştıktan sonra, bunu bile bile reddedip yüz çevirdiği ve atalarının dinine körü körüne tabi olduğu için gazaba uğrayan veya Hristiyanlar gibi hak kendilerine ulaşmadığı veya eksik ulaştığı için doğru yolu bulamayarak sapanların yoluna ulaştırma.”
Fatiha”nın sonunda amin demek sünnettir. Amin: “Allah”ım kabul et” anlamındadır. Fatiha”yı okumayanın namazı yoktur; bu nedenle her müslümanın, hangi ırktan olursa olsun fatihayı öğrenmek için bütün gücünü kullanması gerekir.
Namazda fatiha okumak, Şafii, Maliki ve Hanbelilere göre farz, Hanefilere göre vaciptir. Şafii ve Hanbelilere göre Fatiha”dan sonra sesli namazlarda imam ve cemaatin sesli olarak amin demesi; Hanefi ve Malikilere göre ise sessiz olarak amin demesi sünnettir