Haya; utanmak, ar, namus manalarına gelir. Başka bir ifade ile Haya, nefsin çirkin davranışlardan rahatsız olup onları terk etmesi, kötü bir işin yapılmasından veya iyi bir işin terk edilmesinden dolayı insanın yüzünü kızartan sıkıntı demektir. İnsanın en değerli özelliklerindendir. Çünkü Peygamberimiz “hayâsı olmayanın imanı olmaz” buyurmuştur.
Hayasızlık insanı hayvanların derecesine düşürür. Yine Peygamberimiz “İnsanlardan utanmayan Allah’tan da utanmaz” buyurmuştur.
İnsan dünyada hayası, ar ve namusu ile tanınır. Utanmaz insanlar hem kendilerine hem cemiyete zararlı olurlar. Kimsenin görmediği yerlerde bile Allah’tan utanıp, haya eden insan günah işleyemez.
Sevgili Peygamberimizin en yakın arkadaşlarından olan Hz. Osman hayası sebebiyle daha dünyada iken cennetle müjdelenmiştir. Kendisine Sahibül-haya yani “haya sahibi” lakabı verilmiştir.