El-Hâfıd ism-i şerifi “alçaltan, aşağıya indiren” anlamına gelir. Kelime olarak “alçaltmak” manasındaki “hafd” kökünden türemiştir. Tirmizî’den rivayet edilen hadis-i şerifte geçen fiilî isimlerden biridir.
El-Hâfıd, emirlerinin gereğini yapmayan asileri cezalandırarak alçaltandır. Kendisine düşmanlık yapan zalim ve kâfirleri felakete düşürerek; mütekebbir ve zorba olanları, tuğyan edenleri azabıyla hor ve hakir edip hadlerini bildirendir.
Kitab-ı Mubin’inde batılı, inkârı, şirki, tuğyanı, gafleti ve cehaleti aşağılamış ve bunlarla vasıflanan insanların nasıl alçaldıklarından ve nasıl alçalacaklarından bahsetmiştir. O (CC)’na isyanın rahmetinden uzaklaştırıp azabını celp ile alçaklık getireceğini bildirmiştir. İradesini Allah’a karşı gelmekte kullanan insan alçalmayı hak ederek manevi yönden el-Hafıd isminin mazharı olur. Mesela iman sahibi, ibadet ehli bir kimse iken imanını, namazını, orucunu terk eder. Bununla da kalmayıp büyük günahlara, ahlaksızlığa, zorbalığa kadar varır, esfel-i safiline düşer.
Bu isim manevi olarak böyle tecelli ettiği gibi maddi olarak da tecelli eder. Mesela adetullah gereği nice büyük imparatorluklar bir gün gelir yıkılır. Çok başarılı devlet yöneticileri devrilir. Toplum içinde nam yapmış şeref sahibi kişiler değerden düşer, mal mülk sahibi nice insan iflasa müstahak olur. Nitekim Efendimiz (SAV)’in bir yarış sonrasında şunları dediği Hz. Enes (RA) tarafından rivayet edilmiştir:
“Dünyada yükselen bir şeyi alçaltmak, Allah’ın değişmez bir kanunudur.”
Bunlar el-Hâfıd isminin bu dünyadaki tecellisidir. Ahirette ise azami derecedeki tecellisiyle kâfir ve asileri günahlarına göre hor ve hakir bir şekilde cehennemin tabakalarına atarak asıl düşüşü yaşatacaktır.
Bu insanlardan olmamak için Cenab-ı Mevla’nın emir ve nehiylerine dikkat edilmelidir. Alçalttığı batılı ve ondan kaynaklanan şeyleri gücü nispetinde eliyle, bunu yapamıyorsa diliyle, bunu da yapamıyorsa kalbiyle reddetmeli, alçaltmalıdır. Nefislerinin hevasına uyarak düşen insanların hikâyelerini ibret nazarıyla tefekkür etmeli, ders çıkarmalıdır. (Nevin Yapıcıoğlu)