Mezhep; lügat manası olarak; gidilen yol, benisenen görüş demektir. Dini terim manası ise müctehid derecesine ulaşmış İslam alimlerinin arasındaki yorum farkından meydana gelen görüşleri demektir.
Mezhebler arasında esasta hiçbir ayrılık yoktur. Ayrılık, teferruatta, dinin özüne dokunmayan fer’i mes’elelerdedir.
Ayrıca hiçbir müctehid kendi adına bir mezheb kurmak iddiasıyla ortaya çıkmamıştır. Kur’an ve hadislerden çıkardıkları hükümlerin başkaları tarafından benimsenmesi neticesinde, kendiliğinden o müctehid adına bir mezheb teşekkül etmiştir.
Amelde (fıkıhta) hak mezhepler dört tanedir. Bunlar:
1 – Hanefi mezhebi,
Bu mezhebin kurucusu İmam A’zam Ebu Hanife’dr. Asıl adı Numan, babasının adı Sabit, künyesi ise Ebû Hanife’dir. Hicri 80 yılında Bağdat’da doğmuş ve 70 yaşmdaiken Hicri 150 yılında yine Bağdat’ta Allah’ın rahmetine kavuşmuştur. Hanefi mezhebi Irak, Mısır, Hindistan, Anadolu ve kafkafkasyabaşta olmak üzere her tarafa yayılmıştır.
2 – Şafii mezhebi,
Bu mezhebin kurucusu, İmam Muham-med b. İdris eş- Şafii’dir. İmam Şafii Hicri 204 yılında Mısır’da, Allah’ın rahmetine kavuşmuştur. Şafii mezhebi Mısır’da, Güney Arabistan’da, Doğu Afrika’da, Doğu Anadolu’da, Endonezya’da yayılmıştır.
3 – Hanbeli mezhebi,
Bu mezhebin kurucusu Ahmed Ibni Hanbel’dir. Hicri 241 yılında Bağdat’ta Allah’ın rahmetine kavuşmuştur. Hanbelî mezhebi Bağdat, Mısır, Suriye ve Hicaz’da yayılmıştır.
4 – Maliki mezhebi,
Bu mezhebin kurucusu imam Malik b. Enes’tir. Hicri 179 yılında Medine-i Münevvere’de Hakk’m rahmetine kavuşmuştur. Maliki mezhebi Hicaz’da, Afrika’da ve Endülüs’te yayılmıştır.