Hac İslamın beş şartından beşincisidir. Hac, Hicret’in 9. yılında farz kılınmıştır. Hac hem mal, hem de beden ile yapılan bir ibadettir. Haccın farz olduğu Kur’an ve sünnette bildirilmiştir. Nitekim Kur’an-ı Kerim’de mealen şöyle buyrulmaktadır: “Onda açık alametler ve İbrahim’in makamı vardır. Oraya giren güvenlik içinde olur. Oraya gitmeye gücü yeten herkesin o İbadet Evi’ni ziyaret etmesi de Allah’ın insanlar üzerinde bir hakkıdır. Kim bu hakkı tanımazsa, Allah’ın kesinlikle ihtiyacı yoktur. O, bütün âlemlerden müstağnidir” (Âl-i İmrân, 97).
Hac konusunda Peygamber Efendimiz şöyle buyurmuşlardır; “Kim Allah için hac eder de kötü söz ve davranışlardan sakınırsa, annesinden doğduğu günkü gibi günahlardan arınmış olarak döner.“
Hac kimlere farzdır?
Kişinin Hac ibadetiyle yükümlü olması için öncelikle Müslüman olmak, akıllı ve büluğ çağında, hür olmak, ayrıca hac yapmaya bedenî, malî ve bu ibadeti yerine getirecek vakte erişme imkânlarına sahip olması şarttır. Bu şartlara sahip olan kadın-erkek her Müslüman’a ömründe bir defa hac yapmak farzdır.
Haccın Farzları nelerdir?
Hanefi Mezhebine göre haccın farzları
Hanefilere göre; Bir şart ve iki rükûndan ibarettir. Bunlardan ihrama girmek haccın şartı, Arafat’ta vakfe yapmak ve Kâbe’yi tavaf etmek ise haccın rükünleridir.
Hanefiler İhramı şart, diğerlerini asli unsur (rükün) kabul etmişlerdir. İhrama girdikten sonra bu iki rükün yerine getirilmedikçe Hacc tamamlanmış olmaz ve İhramdan çıkılmaz. Buna göre zamanında Arafat’ta vakfe yapamayan kimse o yıl Hacc yapma imkanını kaybetmiş olur. Bu kişinin yarım bıraktığı Haccını daha sonra kaza etmesi gerekir.
Şafî mezhebine göre haccın farzları şunlardır:
1. İhrama girmek
2. Arafat’ta vakfe yapmak
3. Kâbe’de tavaf yapmak
4. Sa’y yapmak
5. Saçları tıraş etmek
6. Bu rükünlerin çoğu (en az dördü) arasında tertibe uymak
Bu farzlar haccın rükûnlarıdır.
Maliki ve Hanbelî mezheplerine göre haccın farzları:
1. İhrama girmek
2. Arafat’ta vakfe yapmak
3. Kâbe’yi tavaf etmek
4. Sa’y yapmak
Bu farzlar, haccın rükûnlarıdır.
Rükûnlar, usulüne göre yapılmadıkça, ceza ve kefaret ödemekle ha sahih olmaz. Eksik kalan rüknün tamamlanması ve ya haccın kazası gerekir.