ERTUĞRUL GAZİ, Osmanlı Devleti”nin kurucusu Osman Gazi”nin babasıdır (1188-Söğüt 1281).
Yaşamıyla ilgili, tarihsel belgelere dayalı kesin bilgiler yoktur. Ölümünden yüz yıldan fazla bir zaman sonra yazılan kimi belgelerden, 13. yüzyılda Anadolu”da yaşamış ve ölmüş bir Türkmen beyi olduğu anlaşılmaktadır. Osmanlı kaynaklarına göre, Ertuğrul Gazi”nin bağlı olduğu Kayı boyu doğudan gelip önce Ankara”nın batısındaki Karacadağ yöresine, sonra bir uç bey olarak Ertuğrul Gazi”nin ele geçirdiği Söğüt ve Domaniç dolaylarına yerleşti.
Bizans ve Selçuk kaynaklarında rastlanmamakla birlikte, Osmanlı kaynaklarında 1231′de Selçuklu sınırına saldıran İznik Bizans imparatoruna karşı Sultan I. Alaattin Keykubat”ın Selçuklu Ordusu”nun akıncılığını yaptığı ve Rumların yenildiği yere Sultanönü denildiği yazılıdır. Bu zaferden sonra Ertuğrul Gazi”nin önce Karacahisar, sonra da Söğüt”ü alarak Bilecik”teki Rum Beyi”ni vergiye bağladığından, Selçuk sultanının kendisine Söğüt”ü mülk olarak verdiği sanılır.
Böylece Ertuğrul Gazi”nin Uç” ta bir aşiret beyi olduğu kanıtlanmış kabul edilir. Osmanlı kaynakları, Ertuğrul Gazi”nin 90 yaşlarında öldüğünü ve Söğüt”e gömüldüğünü yazar. Söğüt”te olduğuna inanılan türbesi, yüzyıllardan günümüze kadar Türklerin ziyaret ederek saygı gösterdikleri bir yer olma özelliğini korur.