Atasözü; Atalarımızın uzun denemelere dayanan yargılarını, tecrübelerini, bilgece düşünce ya da öğüt olarak ifade eden ve kalıplaşmış biçimleri bulunan kamuca benimsenmiş özlü sözlerdir.
Deyim ise; Genellikle gerçek anlamından uzaklaşmış birden çok sözcükten oluşan, bir kavramı ya da durumu karşılayan kalıplaşmış sözcük gruplarıdır.
Yazın başı pişenin kışın aşı pişer
* Yazın o sıcağında durmayan, güneşe aldırmadan çalışıp kazanan, yiyeceğini hazırlayan kişi kışın rahat eder; hiç sıkıntı çekmez.
* Gençlikte çalışıp kazanan, har vurup harman savurmayan, varlık edinen kişi ihtiyarladığında rahat eder; sıkıntı çekmeden hayat sürer.
* Yazın keyifli yerlerde tembel tembel oturan kimse, kışın yiyecek bulamaz. / Gençliğinden kazanç peşinde koşmayıp zevke dalan kimse, hastalığında ve ihtiyarlığında perişan olur. Yazın güneş altında tarlasını ekip biçen kimse, kışlık yiyeceğini hazırlamış olur. Gençken çalışıp mal mülk edinen kimse yaşlanınca rahat eder.
* Zamandında yeterince çalışıp kazanan, sonradan rahat eder.
Ağustos Böceği ile Karınca Masalı
Ağustosböceği bütün yaz
Saz çalmış, türkü söylemiş.
Karakış birden bastırınca
Şafak atmış zavallıda;
Birşey bulamaz olmuş yiyecek:
Koca ormanda ne bir kurtçuk, ne bir sinek.
Gitmiş komşusu karıncaya :
— Aman kardeş demiş, halim fena : Birşeycikler ver de kışı geçireyim. Yaz gelince öderim.
Hem de faizi maiziyle; Ağustosu geçirmem bile. ödemezsem böcek demeyin bana. Karınca iyidir hoştur ama EH sıkıdır: Can verir, mal varmaz.
— Sormak ayıp olmasın ama, demiş;
Bütün yaz ne yaptınız?
— Ne mi yaptım? demiş ağustosböceği;
Gece gündüz türkü söyledim;
Fena mı ettim sizce?
— Yoo, demiş karınca, ne mutlu size;
Ama hep türkü söylemek olmaz;
Kışın da oynayın biraz.»
Bu masalda bütün yaz saz çalıp şarkı söyleyen Ağustosböceğine akıllı, temkinli, çalışkan karıncanın verdiği ders oldukça ağır ve düşündürücüdür. Aslında bu, zamanında çalışmayıp avarelik eden ve ilerisini düşünmeyen bütün insanlara verilen bir derstir.
Hayatın gerçeklerini kavramış olgun ve onurlu insanlar böyle zavallı ve aciz hallere düşmemek için yarınım düşünerek çalışmak gereken zamanda çalışmalıdır. Çalışmanın bütün zahmetlerine katlanmalıdır.