Oruç nedir, Oruç adapları nelerdir? İşte Oruç anlamı, Orucun adapları ve oruç hakkında bilgi.
Oruç, İslam dininin beş şartından biri. Yılda bir ay, ramazan ayında, Allah’a kulluk ve ibadet amacıyla, tanyerinin ağarmağa başlamasından güneş batmasına kadar, niyetlenerek bir şey yiyip içmekten ve orucu bozan başka şeylerden nefsi korumak suretiyle tutulur.
Orucun Arap dilindeki karşılığı “savm” kelimesi olup, bu kelime “bir şeyden uzak durmak, kişinin kendini tutması ve engellemesi” manalarına gelmektedir.
“Tan yerinin beyaz ipliği siyah ipliğinden sizce seçilinceye kadar yiyin için; sonra da orucu akşama kadar tamamlayın. …kulû veşrabû hattâ yetebeyyene lekumul haytul ebyadu minel haytıl esvedi minel fecri, summe etimmus sıyâme ilel leyli (Bakara 187)
Orucun adapları
Orucun birçok adabı vardır. Bunları kısaca şöyle sıralayabiliriz:
İftarı acele yapmak: Bu konuyla ilgili Allah Resulü (SAV) şöyle buyurmaktadır: “İnsanlar iftar etmede acele davrandıkları sürece daima hayırla yaşarlar.” (Buhari, Müslim) Bu, güneşin battığı tespit edildikten sonra olmalıdır. İftarı, yaş veya kuru hurma ile yapmak en efdalidir. Eğer hurma yoksa su ile iftar edilmelidir.
Enes b. Malik şöyle demiştir: “Allah Resulü (AS), akşam namazını kılmadan önce yaş hurmalarla iftar ederdi. Yaş hurma yoksa kuru hurmalarla iftar ederdi. Eğer o da yoksa birkaç yudum su içerdi.” (Tirmizi)
Sahura kalkmak: Sahur, seher vaktinde yenen yemektir. Sahurun müstehab olduğunun delili şu hadistir:
“Sahura kalkın, çünkü sahurda bereket vardır.” (Buhari, Müslim)
Sahurun müstehab olmasının nedeni, oruca güçlü olarak başlamaktır. Hz. Resulullah (AS) şöyle buyurmuştur: “Sahur yemeği ile oruca karşı yardım isteyin” (Hâkim, Müstedrek)
Yine başka bir hadislerinde; “Bir yudum su ile de olsa, sahur yapınız” demiştir. Ayrıca Hz. Resulullah (AS) şöyle buyurmuştur: “Ümmetim iftarı acele, sahuru da tehir ederek yaptıkları sürece hayırla yaşarlar.” (İmam Ahmed, Müsned) Sahuru tehir etmekten maksat, sahuru fecrin tuluundan hemen önce yapmaktır.
Dil afetlerini terk etmek: Sövmek, yalan söylemek, gıybet etmek, koğuculuk yapmak gibi şeyleri terk etmek; kadınlara bakmak, onların şarkılarını dinlemekten kaçınmak. Hz. Resulullah (AS) şöyle buyurmuştur:
“Yalan söyleyip iftira etmeyi terk etmeyen kimsenin, yeme ve içmeyi terk etmesine Allah”ın ihtiyacı yoktur.” (Buhari)
Sövmek, yalan söylemek, gıybet ve koğuculuk gibi şeyler haramdır. Bu nedenle bunları yapan kişi hem günaha girmiş, hem de orucunun ecrini yok etmiş olur. Her ne kadar bunları yapan kişinin orucu sahih kabul edilse de bunlar, orucun ecrini zayi ederler. Bu yüzden bunları terk etmek, orucun sünnetlerinden sayılır.
Fecirden önce gusletmek: Orucun başlangıcında cünüplükten temiz olmak için fecirden önce gusletmek: Cünüp olduğu halde fecirden sonra gusül almak, orucun sıhhatine engel değildir. Ancak efdal olanı fecirden önce gusletmektir. Hayız ve nifastan kurtulan kadının da fecirden önce gusletmesi müstehabtır.
İftar ederken dua okumak: Bu dua şöyle yapılabilir: “Ey Allah”ım! Senin için oruç tutum, Senin rızkınla iftar ettim. Susuzluğum gitti, damarlarım ıslandı. Allah”ın izniyle ecir sabit oldu.”
Oruçlu kimselere iftar vermek: Kişinin onlara iftar sofrası kurmaya gücü yetmiyorsa, hurma ve su ile iftar vermelidir. Hz. Resulullah (AS) şöyle buyurmuştur:
“Kim bir oruçluya iftar yemeği yedirirse, kendisine onun sevabı kadar sevap vardır. Oruçlunun ecrinden de hiçbir şey eksilmez.” (Tirmizi)